Białko powiązane z chorobą Alzheimera może przemieścić się do mózgu

Choroba Alzheimera jest najpowszechniej występującą formą demencji, pojawiającą się w późnym okresie życia, której objawy stopniowo się nasilają. Jest nieuleczalna, a naukowcy nadal zasadniczo niewiele wiedzą na temat przyczyn tego zaburzenia. Choroba jest najczęściej diagnozowana u osób powyżej 65 roku życia, chociaż mniej rozpowszechniona, wczesna choroba Alzheimera może pojawić się w znacznie młodszym wieku. Na świecie choruje ponad 27 milionów osób i przewiduje się, że do roku 2050 choroba zostanie zdiagnozowana u 1 na 85 osób w skali globalnej.

W ramach ostatnich badań, które miały na celu pogłębienie wiedzy na temat choroby, naukowcy z Instytutu Hertie Badań Klinicznych nad Mózgiem przy Uniwersytecie w Tübingen (UT) Niemczech i z Niemieckiego Centrum Chorób Neurozwyrodnieniowych (DZNE) wstrzyknęli tkankę mózgową starszych myszy, która zawierała amyloid do brzuchów młodszych myszy. Kilka miesięcy po zastrzykach u młodszych myszy zaobserwowano ślady amyloidu w mózgach.

Choroba Alzheimera i choroba naczyniowa mózgu zwana mózgową angiopatią beta-amyloidową charakteryzują się nagromadzeniem fragmentów białka zwanego Abeta. W przypadku choroby Alzheimera białko Abeta o niepoprawnym fałdowaniu odkłada się głównie w postaci tak zwanych płytek amyloidowych, podczas gdy w przypadku mózgowej angiopatii beta-amyloidowej białko Abeta kumuluje się w ścianach naczyń krwionośnych, zaburzając ich funkcje, a w niektórych przypadkach powodując ich przerwanie, co doprowadza do krwawienia wewnątrzmózgowego.

W 2006 r. naukowcy z Tübingen, pod kierunkiem profesora Mathiasa Juckera, poinformowali, że wstrzyknięcie rozcieńczonych ekstraktów tkanki mózgowej myszy dotkniętej chorobą Alzheimera lub z nagromadzonym białkiem Abeta do mózgów myszy transgenicznych (zmodyfikowanych genetycznie tak, aby wytwarzały ludzką formę białka Abeta) pobudzało gromadzenie się białka Abeta w mózgu myszy.

W ramach ostatnich badań naukowcy odkryli, że tworzenie się złogów białka Abeta może być wywoływane w mózgu myszy transgenicznych za pomocą wewnątrzotrzewnowego podawania ekstraktu mózgu myszy z zawartością białka Abeta o niepoprawnym fałdowaniu. Odkryli również, że czas potrzebny do indukowania złogów amyloidowych w mózgu był znacznie dłuższy w przypadku podawania obwodowego w porównaniu z bezpośrednim. Niemniej w obydwu przypadkach indukowane odkładanie amyloidu wywołało również kilka zmian neurozwyrodnieniowych i neurozapalnych powszechnie obserwowanych w mózgach pacjentów dotkniętych chorobą Alzheimera i mózgową angiopatią beta-amyloidową.

"Odkrycie istnienia mechanizmów umożliwiających transport skupisk białka Abeta z układu obwodowego do mózgu rodzi pytanie, czy skupianie i rozchodzenie się białka, które może zachodzić również w przypadku innych chorób neurozwyrodnieniowych mózgu, może być wywoływane przez czynniki mające swoje źródło w układzie obwodowym" - zauważa profesor Jucker.

Profesor wraz z kolegami zasugerował również, że białko amyloidowe może mieć właściwości podobne do prionów. Priony są zbudowane głównie z białka i mogą być przenoszone, aby wywołać zaburzenia mózgowe, takie jak choroba Creutzfeldta-Jakoba. Aczkolwiek, jak stwierdzili, "mimo tych niezwykłych obserwacji i widocznych, mechanicznych podobieństw między chorobą Alzheimera a chorobami prionowymi, nie ma dowodu na to, że choroba Alzheimera czy mózgowa angiopatia amyloidowa są przenoszone między ssakami czy ludźmi w ten sam sposób co choroby prionowe".

Ostatnie odkrycia dostarczają nowych informacji na temat patogenetycznych mechanizmów leżących u podstaw choroby Alzheimera - zauważają naukowcy, dodając że dalsze badania przyczynią się prawdopodobnie do wypracowania nowych strategii w zakresie profilaktyki i leczenia.

Źródłem wsparcia badań był projekt ERA-NET NEURON (Sieci europejskiego finansowania badań neurologicznych), który dofinansował projekt MIPROTRAN zaangażowany w badania. Z kolei projekt ERA-NET NEURON otrzymał niemal 3 mln EUR ze schematu ERA-NET Szóstego Programu Ramowego (6PR). Wyniki badań zostały niedawno opublikowane w czasopiśmie Science.

Więcej informacji:

NEURON-ERANET:


Science: