18-01-2012
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
W Europie na przewlekły ból i ograniczoną ruchomość stawów cierpi - w zależności od wieku - od 19 do nawet 68 procent społeczeństwa. W szczególny sposób narażeni na tę dolegliwość są seniorzy oraz osoby z nadwagą i otyłością.
Przyczyną występowania choroby zwyrodnieniowej stawów (osteoartroza lub artroza) są zarówno czynniki genetyczne jak i wrodzone oraz nabyte zaburzenia w budowie i stabilności stawów. Szczególnie niebezpieczne jest nadmierne obciążenie tkanki chrzęstnej i mechanoreceptorów stawowych nadmierną masa ciała. Prowadzi to do szybszego zużycia tkanki chrzęstnej, która w stawach pełni funkcję „poduszki amortyzującej" tarcie o siebie dwóch kości.
Ból i jego leczenieArtroza wiąże się z dolegliwościami bólowymi nasilającymi się w zależności od warunków atmosferycznych i stanu fizycznego. Obecnie w leczeniu bólu stosuje się najczęściej leczenie farmakologicznie - lekami przeciwbólowymi - paracetamolem, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) i opioidami. Zalecane leki NLPZ znane są niestety z licznych działań ubocznych (reakcje niepożądane ze strony układu sercowo-naczyniowego, przewodu pokarmowego, czy nerek).
Paracetamol ma działanie krótkotrwałe, z kolei długoterminowe stosowanie opioidów może wiązać się z uzależnieniem psychicznym i fizycznym. Nawet najnowsza grupa leków - leki biologiczne - z którą lekarze wiążą duże nadzieje, ponieważ bardzo precyzyjnie działają na procesy zapalne, nie jest pozbawiona negatywnych skutków zdrowotnych - działając bezpośrednio na układ immunologiczny i osłabiając jego agresywne działanie na własne tkanki, równocześnie obniżają odporność organizmu na infekcje. Dlatego też powszechne jest prowadzenie leczenia skojarzonego (wielokierunkowego) łącząc preparaty z różnych grup leków w celu zwiększenia skuteczności ich działania oraz zmniejszenia ryzyka wystąpienia reakcji niepożądanych oraz stopnia ich nasilenia.
Metodą uzupełniającą leczenie uśmierzającą ból jest podawanie preparatu wspomagającego samą tkankę chrzęstną. W zaatakowanych przez proces chorobowy stawach dochodzi do niedoboru elementów strukturalnych chrząstki. Dlatego „wsparcie" jej suplementacją może pomóc w regeneracji narządu ruchu. Takie działanie polega na podawaniu substancji modyfikujących chrząstkę stawową. Z preparatów poprawiających kondycję chrząstki najczęściej stosowane są te zawierające siarczan glukozaminy.
Jednocześnie należy podkreślić, iż Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu wskazuje na istotny związek subiektywnego odczuwania bólu z emocjami i kondycją psychiczną . Dlatego też bardzo istotne jest kompleksowe podejście do leczenia artrozy. Europejska Liga do Walki z Reumatyzmem (EULAR) wydała w 2003 roku rekomendację, iż należy łączyć działania farmakologiczne z modyfikacją stylu życia, a dopiero w ostateczności z usztywnieniem czasowym stawów oraz leczeniem operacyjnym. Istotna jest również edukacja chorego w zakresie dostępnych terapii zabiegowych: fizykoterapii, termo- i krioterapii, naświetlania, elektroterapii, pola magnetycznego (o częstotliwości 5-50Hz i indukcyjności 0,5-10 mT), masaży manualnych, wodnych i wibracyjnych oraz akupunktury. Nie wolno też zapominać o konieczności zadbania o stan psychiczny chorego - regularne spotkania z psychologiem mogą pomóc w radzeniu sobie z trudną sytuacją ograniczonej ruchomości stawów. Psychoterapia wspiera pacjenta w codziennym funkcjonowaniu, zapobiega jego wycofaniu się z życia społecznego oraz ułatwia pogodzenie się z obecnością bólu.
Zapobieganie chorobie stawówSprawdzonymi metodami zapobiegania zachorowania na artrozę, spowodowaną osłabieniem regeneracji chrząstki stawowej, jest przede wszystkim: włączenie choćby trzech godzin aktywności fizycznej w tygodniu, zmiana diety na bogatszą w wapń, witaminę D, fosfor, kolagen (znajdziemy je w produktach mlecznych, owocach i warzywach) oraz uzupełnienie menu preparatami przygotowanymi przez specjalistów.
Pamiętajmy, że tkanka chrzęstna jest strukturą dynamiczną, co oznacza, że w trakcie naszego życia podlega ona ciągłym zmianom. Wraz z postępującym procesem starzenia się organizmu człowieka dochodzi do zachwiania równowagi pomiędzy odnową i rozpadem tkanki chrzęstnej. Proces ten może pojawić się samoistnie lub w wyniku urazów lub bądź innych dolegliwości.
Otyłość to nadmierne zmagazynowanie tkanki tłuszczowej, do którego prowadzi nadmierna podaż energii dostarczanej w pożywieniu w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Z otyłością powiązane są różnorakie dolegliwości: cukrzyca, nadciśnienie, choroby serca, zwyrodnienia stawów. czytaj dalej »