Geny mają mniejszy wpływ na choroby w starszym wieku

27-11-2022

Indywidualne różnice w naszym DNA mają mniejsze znaczenie w okresie starzenia się i stawania się podatnymi na choroby związane z wiekiem, takie jak cukrzyca i nowotwory, mówią uczeni z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley.

Geny mają mniejszy wpływ na choroby w starszym wieku [fot. Miroslaw Miras from Pixabay]

Sprawdzono wpływ genetyki, starzenia się i środowiska na ekspresję około 20 tysięcy genów. Jak się okazało, starzenie się i czynniki środowiskowe są o wiele istotniejsze niż zmienność genetyczna na sposób działania genów. Poziom ekspresji genów - czyli nasilenie lub osłabienie ich aktywności - decyduje o wszystkim: od poziomu hormonów i metabolizmu po aktywację enzymów, które naprawiają organizm.

Na ile genetyka - to, co uzyskałeś/aś od plemnika i komórki jajowej oraz historia ewolucji - wpływa na to, kim jesteś, w tym: wzrost, wagę, czy zmagasz się z chorobą serca, czy nie? - pyta dr Peter Sudmant z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. - Dogłębnie poznano genetykę człowieka, aby zrozumieć, w jaki sposób geny są aktywowane i wyłączane przez zmienność genetyczną. Jak odkryliśmy, wraz z wiekiem genetyka ma mniejsze znaczenie - odpowiada dr Sudmant.

Nasz indywidualny skład genetyczny może pomóc przewidzieć ekspresję genów, gdy jesteśmy młodsi, staje się jednak mniej przydatny w szacowaniu, które geny są włączane i wyłączane, gdy jesteśmy starsi. Przykładowo, bliźnięta jednojajowe mają ten sam zestaw genów, jednak wraz z wiekiem ich profile ekspresji genetycznej różnią się, więc mogą starzeć się inaczej.

- Niemal wszystkie powszechne choroby człowieka to problemy związane ze starzeniem się: choroba Alzheimera, , , . Wszystkie one cechują się wyższą częstością wraz z wiekiem. Ogromne środki przeznaczono na identyfikację wariantów genetycznych, które predysponują do tych chorób. Nasze badanie jednak pokazuje, że właściwie, w miarę starzenia się, geny mają tu mniejsze znaczenie. Trzeba o tym pamiętać, szukając przyczyn chorób związanych ze starzeniem się - wskazuje dr Sudmant.

Ustalenia są zgodne z hipotezą Petera Medawara: geny włączane, gdy jesteśmy młodzi, są bardziej ograniczone przez ewolucję, ponieważ mają podstawowe znaczenie dla naszego przeżycia i reprodukcji, tymczasem genów aktywowanych po osiągnięciu wieku rozrodczego dotyczy mniejsza presja ewolucyjna. Większa różnorodność w sposobie ekspresji genów w późniejszym życiu nie jest więc niczym zaskakującym.

- Dla wszystkich tkanek organizmu genetyka ma takie same znaczenie. Wydaje się, że nie odgrywa większej roli w zależności od tkanki. Jednak proces starzenia się jest istotnie odmienny w różnych tkankach. We krwi, okrężnicy, tętnicach, przełyku, tkance tłuszczowej wiek odgrywa o wiele znaczniejszą rolę niż genetyka, jeśli chodzi o wzorce ekspresji genów - wyjaśnia dr Sudmant.

Odkryto też, że hipoteza Medawara nie sprawdza się dla wszystkich tkanek. Co zaskakujące, w pięciu typach tkanek istotne ewolucyjnie geny ulegały silniejszej ekspresji u osób starszych.

- Z ewolucyjnego punktu widzenia sprzeczne z intuicją, że geny są aktywowane, dopóki nie przyjrzymy się bliżej wspomnianym tkankom. Te pięć tkanek nieustannie się zmienia przez całe nasze życie, a także najwięcej nowotworów dotyczy właśnie ich. Za każdym razem, gdy te tkanki odnawiają się, istnieje ryzyko mutacji genetycznej, która może prowadzić do choroby - mówi dr Sudmant.

- Mówi to nam coś o granicach ewolucji. Przykładowo, twoja krew zawsze musi się namnażać, abyś mógł/mogła żyć, a więc te bardzo ważne geny muszą zostać włączone w późnym wieku. To problematyczne, ponieważ oznacza, że podatne na mutacje prowadzące do rozwoju raka. Widać więc, jakie są ograniczenia życia. To ogranicza zdolność do dalszego życia - zauważa dr Sudmant.

Dr Sudmant zaznacza, że wszystko to pokazuje wpływ środowiska na : powietrza, którym oddychamy, wody, którą pijemy, jedzenia, które spożywamy, ale także poziom aktywności fizycznej. Środowisko wywołuje jednej trzeciej zmian ekspresji genów wraz z wiekiem.

Na podstawie:

Senior.pl

Tagi: starzenie się, choroba alzheimera, choroby serca, cukrzyca, nowotwór

Przeczytaj także

Choroba Alzheimera - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Choroba Alzheimera jest postępującym schorzeniem neurodegeneracyjnym ośrodkowego układu nerwowego, prowadzącym do stanów otępiennych, utraty pamięci, zdolności kognitywnych czy pogorszenia się oceny sytuacji. czytaj dalej »

Cukrzyca - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Cukrzyca to choroba przewlekła metaboliczna, która charakteryzuje się podwyższonym stężeniem glukozy (hiperglikemią) we krwi. Wyróżnia się dwa główne typy cukrzycy. Typ 1 ma podłoże autoimmunologiczne, zaś typ 2 jest wynikiem insulinoodporności i zaburzeń w wydzielaniu insuliny. czytaj dalej »

Zastrzeżenia odpowiedzialności

Podziel się:

Wersja do druku Dodaj link na swojej stronie Kanał RSS

Zobacz także

Katalog chorób

Anemia - niedokrwistość, Choroba wieńcowa, Hemoroidy, Menopauza, Nowotwór prostaty, Osteoporoza, Schizofrenia, WZW C / HCV, pokaż wszystkie

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.