25-10-2011
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
25 października rusza ogólnopolska akcja „Nie zawal! Wybierz życie”. Jej celem jest edukacja zarówno pacjentów po przebytym zawale, jak i środowiska medycznego, w zakresie konieczności podejmowania działań zmierzających do redukcji śmiertelności w fazie poszpitalnej Ostrych Zespołów Wieńcowych. Opiekę merytoryczną nad akcją objęło Polskie Towarzystwo Kardiologiczne.
Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce. Co roku umiera z ich powodu ponad 170 tys. osób, przy czym 20 tys. spośród nich to zgony związane z wystąpieniem Ostrych Zespołów Wieńcowych (OZW). Wysoka śmiertelność odnotowywana jest nie tylko w pierwszych tygodniach po wystąpieniu OZW, ale także w czasie kolejnych miesięcy. Według statystyk jest to ponad 15% zgonów w ciągu roku od wystąpienia zawału, do ponad 33% zgonów w ciągu kolejnych 4 lat.
Postęp w kardiologii interwencyjnej sprawił, że śmiertelność z powodu OZW od początku lat dziewięćdziesiątych zmniejszyła się aż o 30%. Dzisiaj każdy pacjent z objawami zawału może liczyć na natychmiastową pomoc. Obecnie w Polsce funkcjonuje ponad 120 dobrze wyposażonych pracowni hemodynamicznych (cath-lab), co oznacza, że jedna pracownia przypada na ponad 300 000 mieszkańców. To doskonały wynik na tle innych krajów europejskich. Jednak postępowi w dziedzinie kardiologii i kardiochirurgii nie towarzyszyła równolegle zmiana w zakresie kontynuacji opieki nad pacjentem po przebytym zawale. Konsekwencją tego stanu są alarmujące dane, według których, w ciągu roku po przebytym incydencie umiera co 6 pacjent.
– Problem leczenia chorych po Ostrych Zespołach Wieńcowych nadal pozostaje kwestią do rozwiązania. Wciąż odnotowywana jest bowiem zbyt wysoka śmiertelności wśród pacjentów w ciągu 12 miesięcy po wystąpieniu OZW. Ciągle niedoceniana jest rola kardiologicznej prewencji wtórnej – mówi prof. Janina Stępińska, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. – Pacjenci po wyjściu ze szpitala powinni mieć właściwą opiekę lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, możliwość rehabilitacji, w razie potrzeby zagwarantowany łatwiejszy dostęp do kardiologa oraz szansę na korzystanie z nowoczesnych terapii, które zmniejszają ryzyko śmierci z przyczyn sercowo-naczyniowych. Stworzenie właściwego systemu, wymaga zaangażowania zarówno środowiska lekarskiego, jak i płatnika, osób i instytucji decydujących o kształcie systemu ochrony zdrowia publicznego. Nie jest to proste, wymaga czasu, ale przełoży się na poprawę rokowania chorych. Natomiast do obowiązków nas wszystkich należy edukacja chorych po zawale – dodaje prof. Stępińska.
Akcja edukacyjna „Nie zawal! Wybierz życie” to pierwszy krok w szukaniu rozwiązania problemów związanych z leczeniem i edukacją pacjentów po przebytym zawale. Towarzyszy jej dyskusja, z udziałem środowisk lekarskich i opiniotwórczych, która służyć ma wypracowaniu systemowych rozwiązań, służących zmianie modelu opieki nad pacjentami z OZW w fazie poszpitalnej. Eksperci wskazują na kilka istotnych obszarów, których dopracowanie przyniosłoby wyraźne efekty w postaci większej przeżywalności chorych. Jednym z nich jest dostęp do rehabilitacji kardiologicznej w oddziałach i szpitalach rehabilitacyjnych. Niedostateczna jest dostępność rehabilitacji ambulatoryjnej, którą prowadzą nieliczne, nierównomiernie rozmieszczone na terenie kraju ośrodki. Tymczasem rehabilitacja kardiologiczna może zmniejszyć śmiertelność pacjentów o około 20-25% i zmniejszyć ryzyko kolejnego zawału mięśnia sercowego w 12-miesięcznej obserwacji.
– Brak kompleksowej, długoterminowej opieki nad chorymi sprawia, że w pewnym sensie niweczone są sukcesy kardiologii interwencyjnej. Chorzy mają utrudniony dostęp do rehabilitacji kardiologicznej. Do specjalistycznych ośrodków kierowanych jest zaledwie 17% chorych. Są też w Polsce województwa, w których ośrodków rehabilitacyjnych nie ma, np. województwo podlaskie – mówi prof. UJ, dr hab. med. Dariusz Dudek, przewodniczący Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych PTK. Zupełnie innym problemem jest poziom edukacji pacjentów. Chorzy nie wiedzą o podwyższonym ryzyku kolejnych incydentów sercowo-naczyniowych. Poza tym, kiedy następuje okres lepszego samopoczucia odstawiają leki, nie konsultując tej decyzji z lekarzem. Stąd niezwykle ważne jest, aby uświadamiać pacjentom istotną rolę stosowania się do zaleceń lekarzy i to nie tylko pod kątem farmakoterapii, ale również utrzymania odpowiednio zbilansowanej diety, przeprowadzania regularnych badań kontrolnych, czy chociażby zaprzestania palenia – podkreśla prof. Dudek.
Jednym z narzędzi akcji „Nie Zawal Wybierz życie” są poradniki i materiały edukacyjne, skierowane do pacjentów. W ramach akcji przygotowane zostały ulotki i plakaty, które dystrybuowane będą w ośrodkach kardiologii interwencyjnej, a zwłaszcza w oddziałach intensywnej terapii kardiologicznej, do których trafiają chorzy po interwencji oraz w ośrodkach rehabilitacji kardiologicznej. Mają one na celu zwrócenie uwagi na konieczność stosowania się do zaleceń lekarskich w różnych aspektach leczenia. Z myślą o pacjentach oraz ich najbliższych poradnik przygotowano w wersji drukowanej oraz elektronicznej. Jest to kompendium wiedzy na temat leczenia i postępowania po zawale. Przygotowana została również płyta z przykładowym zestawem ćwiczeń rehabilitacyjnych. Wraz z inauguracją akcji uruchomiona została strona internetowa, zawierającą szereg niezbędnych informacji, z jakimi pacjenci po przebytym zawale powinni się zapoznać, chcąc żyć dłużej zdrowo i aktywnie.