Nowotwór jądra. W ostatnich 30-50 latach dwudziestego wieku stwierdzono ponad dwukrotny wzrost częstości występowania zaburzeń rozwojowych męskiego układu rozrodczego u chłopców i mężczyzn. Są to nowotwory jądra, wnętrostwo, spodziectwo oraz obniżenie się jakości nasienia mężczyzn. Ryzyko rozwinięcia się nowotworu jądra wzrasta 17-krotnie w przypadku jego niezstąpienia do moszny (wnętrostwo) i 3-krotnie, jeżeli uprzednio wykonano operację przepukliny pachwinowej. Częstsze występowanie nowotworów jądra obserwowano u mężczyzn, których ojcowie mieli wnętrostwo.
Za przyczynę obustronnego występowania nowotworów jądra uważa się predyspozycję genetyczną. W przypadku obciążenia wnętrostwem prawdopodobieństwo rozwoju nowotworu w przeciwległym jądrze wynosi 23 %. Do pozostałych przyczyn częstszego występowania raka jądra należą: zespół Downa, Klinefeltera, zaburzenia płodności, niska waga urodzeniowa dziecka, starszy wiek matki.
Nowotwór jądra zazwyczaj pojawia się jako bezbolesny, jednostronny guz w mosznie. U około 20% chorych pierwszym objawem jest ból w mosznie. Powiększenie gruczołów piersiowych występuje w około 7% przypadków. Zmniejszenie wymiarów jądra może poprzedzać wystąpienie guza. W około 10% przypadków guz jądra może imitować zapalenie najądrza lub jądra, co w efekcie opóźnia postawienie prawidłowego rozpoznania. Badanie fizykalne ujawnia charakter guza i zawsze należy je przeprowadzać w połączeniu z ogólnym badaniem fizykalnym.
Rozpoznanie nowotworów jądra
Przed rozpoczęciem leczenia nowotworu jądra niezbędne jest określenie:
Badania obrazowe
Tomografia komputerowa (TK) klatki piersiowej, jamy brzusznej oraz miednicy jest powszechnie stosowana do oceny zaawansowania nowotworu przed i po zakończeniu leczenia. Badanie ultrasonograficzne służy do potwierdzenia obecności nieprawidłowej masy w jądrze i do oceny echostruktury jądra po stronie przeciwnej. Czułość tej metody w wykrywaniu guzów jądra sięga niemal 100%.
Nowotwory zarodkowe jądra leczymy w sposób skojarzony, łącząc metody chirurgiczne z chemioterapią, radioterapią.
Szczególnie ważnym zagadnieniem jest problem jakości życia chorych z nowotworami zarodkowymi po zakończeniu leczenia. Choroba nowotworowa i leczenie mają swój negatywny wpływ na samopoczucie psychiczne i fizyczne, upośledzają także funkcjonowanie pacjenta w społeczeństwie. Wpływ rodzaju leczenia uwidocznia się w:
Poziom niepokoju i depresji, stan psychiczny, sprawność fizyczna po leczeniu zależą od wieku chorego. Najmniejsze zmiany w tym zakresie stwierdza się u najmłodszych chorych - do 30 roku życia.
Istotą postępowania w zarodkowych nowotworach jądra jest współpraca urologa i onkologa (wielodyscyplinarne leczenie), ponieważ młody wiek chorych oraz możliwość uzyskania wyleczenia lub przynajmniej bardzo długiego przeżycia zmusza do wybrania strategii postępowania o największej skuteczności i najmniejszym ryzyku wystąpienia odległych następstw niepożądanych (narządowe niewydolności po kilkunastu lub kilkudziesięciu latach). Zarodkowe nowotwory jądra dzieli się pod względem histologicznego pochodzenia nowotworu na nasieniaki i nienasieniaki. Wspólnym etapem postępowania jest wycięcie jądra z dostępu pachwinowego, które powinno być wykonywane we wszystkich stopniach zaawansowania. Szczegółowa ocena rokowniczych czynników (zasięg i histologiczny typ nowotworu, stężenie surowiczych markerów nowotworowych, stan węzłów chłonnych i innych narządów) decyduje o dalszym postępowaniu. Różnica w zakresie promieniowrażliwości powoduje, że radioterapia pooperacyjna ma znacznie większe zastosowanie w nasieniakach (wybitna promieniowrażliwość), a chemioterapia jest wykorzystywana w bardziej zaawansowanym stadium (niekiedy - łącznie z radioterapią). W przypadku nienasieniaków niemal zawsze konieczna jest uzupełniająca chemioterapia, a w niektórych sytuacjach również wycięcie węzłów chłonnych okolicy zaotrzewnowej. Chemioterapia jest podstawową metodą postępowania w przypadku nawrotów nowotworów jądra lub pierwotnego uogólnienia, co występuje stosunkowo rzadko.
Rokowanie chorych na zarodkowe nowotwory jądra we wczesnych stopniach zaawansowania powinno być bardzo dobre lub dobre, co oznacza wyleczenie wszystkich lub niemal wszystkich chorych na nasieniaki (100% - I stopień i 70-90% - stopień II) oraz niemal wszystkich chorych na nienasieniaki (80-90% - kategoria korzystnego lub pośredniego rokowania). Nawet w stadiach bardziej zaawansowanych nasieniaka lub u chorych na nienasieniaki z obecnością czynników niekorzystnego rokowania ponad 50% chorych ma rzeczywiste szanse 5-letniego przeżycia. Warunkiem uzyskania wymienionych wyników jest wczesne podjęcie właściwego leczenia, co w Polsce nie zawsze jest możliwe z uwagi na opóźnienia na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej. Drugim - obok opóźnień w ustaleniu rozpoznania - czynnikiem, który wpływać może na uzyskanie gorszych wyników leczenia chorych na zarodkowe nowotwory jądra, jest niedostateczna współpraca specjalistów różnych dziedzin w zakresie realizacji skojarzonego postępowania. Wspomniany czynnik ma istotne znaczenie wobec stosunkowo niskich kosztów procedur wykorzystywanych w leczeniu chorych na nowotwory jądra.
Przepuklina może być wrodzona lub rozwinąć się w czasie w obszarach o obniżonej oporności w obrębie ściany brzucha. Zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej może powodować nacisk słabsze miejsca i umożliwiać wysuwanie się części jamy brzusznej lub jej wklinowanie się. Zobacz, jakie są najczęstsze objawy przepukliny. więcej »
Ta lekka delikatna zupa jest jednocześnie bardzo smaczna, a odpowiednio doprawiona w niczym nie przypomina "dietetycznych posiłków". więcej »
Wychodzą podobnie do klasycznych "Katarzynek". Oczywiście można je polukrować albo polać czekoladą ale i bez tego są pyszne - nawet na świąteczny stół. więcej »