Strona główna Choroby Katalog chorób Nowotwór piersi

Nowotwór piersi - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Nowotwór piersi (rak piersi, rak sutka) należy do najczęściej występujących chorób onkologicznych u kobiet. W Polsce notuje się prawie 10 tys. nowych zachorowań rocznie, co oznacza, że każdego roku na nowotwory piersi zachoruje 30 na 100 tys. kobiet. Zachorowalność na raka sutka wzrasta po ukończeniu 50. roku życia, a kobiety po 65. roku życia są narażone na zachorowanie czterokrotnie bardziej. W tym artykule znajdziesz następujące informacje i porady związane z tą chorobą:
  1. Informacje ogólne
  2. Przyczyny
  3. Czynniki ryzyka
  4. Objawy
  5. Diagnoza
  6. Leczenie
  7. Profilaktyka

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Corocznie na całym świecie diagnozuje się ponad milion nowych przypadków tego rodzaju raka, a około 400 tysięcy pacjentek zmagających się z tą chorobą umiera. W Polsce co roku odnotowuje się niemal 10 tysięcy nowych przypadków raka piersi. Kobiety powinny więc regularnie się badać, konsultować z lekarzem i minimalizować czynniki ryzyka.

do góry ↑

Przyczyny rozwoju raka piersi

Przyczyny występowania raka piersi nie są do dziś dobrze rozpoznane. Istnieje wiele teorii i hipotez na ten temat. Wiadomo, że sporą roolę odgrywają tu geny i ich mutacje, nie można jednak wskazać jednej cyz kilku przyczyn występowania choroby. Same nowotwory piersi dzielą się na kilka podtypów o różnych rodzajach guzóe. Głównym podziałem są guzy nabłonkowe i nienabłonkowe. Przyczyny powstawania większości z nich nadal są nie poznane.

do góry ↑

Czynniki ryzyka

Wśród najważniejszych czynników rozwoju raka piersi wymienia się:

  • wiek; prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z upływem lat - u kobiet z grupy wiekowej 50 - 60 lat wynosi jeden do 23, u pań po siedemdziesiątym roku życia - jeden do 15, natomiast u kobiet w dziewiątej dekadzie życia - aż jeden do 11;
  • otyłość; z badań wynika, że komórki tłuszczowe wytwarzają dodatkowe estrogeny, co wpływa na nadmierną ekspozycję na te hormony, a w konsekwencji sprzyja rozwojowi nowotworu. Co więcej, u otyłych kobiet trudniejsze wykrywanie zmian w piersiach;
  • historia medyczna rodziny; za rozwój genetycznie uwarunkowanego raka piersi często odpowiada mutacja genów: BRCA1, BRCA2, p53 i ATM. Im bliższy stopień pokrewieństwa z pacjentką chorą na nowotwór piersi, tym wyższe prawdopodobieństwo zachorowania u danej kobiety. W przypadku kobiety, której matka cierpiała na ten rodzaj nowotworu, prawdopodobieństwo rozwoju choroby wynosi około 50 proc.;
  • przeszłość reprodukcyjna; ryzyko zachorowania jest wyższe u kobiet, które urodziły swoje pierwsze dziecko po trzydziestce lub są bezdzietne. Ponadto badania dowiodły, że panie, które karmią swoje dzieci piersią przez ponad rok (np. troje dzieci przez cztery miesięcy lub dwoje przez sześć miesięcy każde), mają niższe prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór;
  • wczesna pierwsza miesiączka (przed 12 rokiem życia) lub późna menopauza (po 55 roku życia);
  • stosowanie hormonalnej terapii zastępczej;
  • dieta; Liczne badania dowiodły, że sposób odżywiania się bogaty w warzywa, owoce i produkty zbożowe może uchronić przed zachorowaniem na raka, tymczasem jadłospis pełen produktów o wysokiej zawartości tłuszczu sprzyja rozwojowi choroby;
  • nadmierne spożycie alkoholu;
  • płeć; kobiety są znacznie bardziej (stukrotnie) zagrożone chorobą, niemniej jednak mężczyźni także mogą zachorować na ten rodzaj nowotworu;
  • rasa; na nowotwór piersi częściej zapadają białe kobiety, z chorobą rzadziej zmagają się kobiety czarnoskóre;
  • położenie geograficzne; częściej na ten rodzaj nowotworu zapadają mieszkanki krajów zachodnich;
  • niektóre choroby piersi; np. atypowa hiperplazja przewodowa;
  • występowanie innego rodzaju raka, np. raka macicy i jajników.
<

do góry ↑

Najpowszechniejszym symptomem jest pojawienie się w okolicach sutka guza, tj. zgrubienia, któremu często towarzyszy obrzęk i zaczerwienienie. Zwykle najniebezpieczniejsze są pojedyncze grudki, ponieważ te występujące mnogo często mają naturę torbielową, bądź stanowią oznakę procesów degeneracyjnych. Inne powszechne objawy raka piersi to:

  • zmiana w wyglądzie piersi;
  • obrzęk i guzy pod pachą;
  • krwawienie z brodawki lub pojawienie się innej wydzieliny;
  • zmiana wyglądu sutka (nieregularność, wklęsłość, przebarwienia);
  • wysoka temperatura skóry w zagrożonych miejscach;
  • wysypka na piersi lub w jej okolicach;
  • zaczerwienienie, stwardnienie, pieczenie lub swędzenie skóry w zagrożonych miejscach (skóry piersi, pach, a nawet szyi);
  • poszerzenie żył skóry piersi.

do góry ↑

Jak diagnozuje się raka piersi?

Samobadanie piersi

Samobadanie piersi umożliwia wykrycie zmian nowotworowych na wczesnym etapie, dlatego jest polecane wszystkim kobietom. Obejmuje ono obejrzenie stanu piersi oraz badania palpacyjne (dotykowe). Najpierw warto dokładnie obejrzeć biust pozostając w różnych pozycjach (z rękami w górze oraz dłońmi na biodrach) i sprawdzić czy nie ma zmian w kształcie piersi, a także czy nie wystąpiła wysypka, przebarwienia, zmarszczenie lub napięcie skóry. Badanie palpacyjne powinno obejmować zarówno piersi, jak i okolice pod pachami. Wewnętrzną powierzchnią palców należy sprawdzać czy nie ma zmian w sutku, reszcie powierzchni piersi i okolicach węzłów chłonnych pachy oraz obszaru nadobojczykowego.

Badanie podmiotowe (Clinical Breast Exam; CBE)

Jest to fizykalne badanie wykonywane przez lekarza. Stosuje się je często u pacjentek z przeciwwskazaniami do wykonania mammografii.

Mammografia

Badanie przeprowadzane za pomocą aparatury rentgenowskiej, które polega na wykonaniu serii zdjęć gruczołów i ich interpretacji według systemu BI-RADS (Breast Imaging Reporting and Data System). Zgodnie z nim wyróżnia się takie zmiany, jak: masa (guzek), zwapnienie, zaburzenia architektury, a także zmiany skórne i w obrazie mammograficznym). Biorąc pod uwagę sfotografowane zmiany, określa się kategorię modyfikacji w skali od BI-RADS 0 (norma) do BI-RADS 6 (zmiana złośliwa).

Mammografia daje możliwość wykrycia guzków o średnicy mniejszej niż 0.5 cm, tymczasem badanie palpacyjne umożliwia zidentyfikowanie o gabarytach powyżej 2 cm. Kobietom w wieku między 35 - 39 lat rekomenduje się przynajmniej jednokrotne poddanie mammografii, panie wieku od 40 do 49 lat powinny się badać co 2 lata, w przypadku kobiet w wieku 50 - 60 lat badanie należy wykonywać co 12 do 18 miesięcy, zaś u kobiet po 60 roku życia eksperci polecają przeprowadzanie mammografii co 18 do 24 miesięcy.

Biopsja

Polega na pobraniu fragmentów tkanki w celu zbadania zmian w gruczole piersiowym i węzłach chłonnych. Wśród technik pobierania materiału są: biopsja cienkoigłowa (BAC), biopsja gruboigłowa (BG), biopsja mammotonomiczna (biopsja gruboigłowa wspomagana próżnią) i biopsja chirurgiczna.

Ultrasonografia

USG piersi polega na obrazowaniu metodą fal radiowych o odpowiedniej długości. Uznaje się ją za pomocniczą w stosunku do mammografii. Umożliwia odróżnienie guzów od torbieli i określenie usytuowania zmian. USG polecane jest młodym kobietom (przed 35 rokiem życia, ze względu na wysoką gęstość ich tkanki gruczołu piersiowego) oraz pacjentkom w ciąży (w celu uniknięcia napromieniowania).

Badania genetyczne

Są dokonywane w celu określenia występowania mutacji genu BRCA 1 lub BRCA 2. Jest rekomendowane kobietom, których członkowie rodziny zmagali się z nowotworami złośliwymi piersi, jajnika, bądź prostaty. W przypadku dziedziczenia mutacji wspomnianych genów prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi wynosi 50 - 80 proc.

do góry ↑

Leczenie raka piersi

Leczenie chirurgiczne

Główną metodą leczenia raka piersi są zabiegi chirurgiczne. Ten rodzaj terapii obejmuje usunięcie guza nowotworowego. Może to wymagać mastektomii, tj. usunięcia jednej lub obu piersi. mastektomia obejmuje jedną z dwóch podstawowych procedur: całkowita mastektomia i mastektomia podskórna (usunięcie gruczołu piersiowego). W ramach pierwszej dokonuje się całkowitej amputacji piersi wraz z brodawką. W mastektomii podskórnej usuwa się tkankę piersi pozostawiając skórę i brodawkę. W wersji tzw. chirurgii doszczętnej usuwa się nie tylko gruczoł piersiowy, ale węzły chłonne oraz mięśnie piersiowe.

W przypadku wykrycia raka dostatecznie wcześnie i gdy ma się do czynienia z pojedynczym guzem bez cech rozsiewu, rekomendowane jest tzw. leczenie oszczędzające. Polega ono na usunięciu guza i części zdrowej tkanki przy pozostawieniu reszty gruczołu.

Chemioterapia

Zazwyczaj jest stosowana po zabiegu chirurgicznym w celu zabezpieczenia przed ewentualnym rozwojem guzów w przypadku mikroprzerzutów. Polega na silnych środków farmaceutycznych hamujących namnażanie się komórek nowotworowych. Chemioterapia jest rekomendowana głównie u pacjentek z przerzutami w węzłach chłonnych i zmagających się z agresywnym rozwojem raka. Pacjenci przechodzący chemioterapię często doświadczają jej efektów ubocznych, w tym: nudności i wymiotów, wypadania włosów, zmęczenia, infekcji, problemów z krzepnięciem krwi, dolegliwości jamy ustnej i gardła, biegunki, zaparć, objawów podobnych do tych występujących przy grypie.

Radioterapia

Jest stosowana po zabiegach chirurgicznych w celu komórek nowotworowych, których nie udało się usunąć operacyjnie. Napromieniowaniu poddaje się pierś, a w określonych przypadkach także okolica pachy i obszar nad obojczykiem. Skutki uboczne radioterapii występują relatywnie rzadko i mogą obejmować: osłabienie, mdłości, zwiększoną wrażliwość skóry, obrzęku napromieniowanego miejsce.

Terapia hormonalna

Na rozwój raka piersi ma wpływ stężenie określonych hormonów, więc hormonoterapia może stanowić metodę wspomagającą walkę z nowotworem. Ponieważ komórki rakowe są wrażliwe na estrogen, celem leczenia jest obniżenie jego poziomu. Terapia może obejmować chirurgiczne usunięcie lub napromieniowanie jajników, bądź podanie farmaceutyków powstrzymujących produkcję estrogenu.

do góry ↑

Badania przesiewowe pomagają we wczesnym wykryciu choroby, co zwiększa szanse wyleczenia. Jednym z podstawowych badań profilaktycznych zaś jest samokontrola piersi. Ogólnie rzecz ujmując, postępowanie profilaktyczne obejmuje zmniejszanie określonych czynników ryzyka, a zatem wymaga:

  • zachowania odpowiedniej masy ciała
  • regularnego podejmowania aktywności fizycznej
  • unikania nadmiernych ilości alkoholu
  • stosowania zdrowej diety bogatej w warzywa i owoce

do góry ↑

Nowotwór piersi a dieta

  • Dieta śródziemnomorska

    Capellini alla marinara

    Italia to kraj słynący nie tylko z wykwintnej kuchni, ale także wyjątkowego szacunku do jedzenia i zasad panujących przy stole. więcej »

  • Dieta niskotłuszczowa

    Pierniczki Katarzynki

    Klasyczny przepis na pyszne, mięciutkie pierniczki korzenne. Przy czym należy pamiętać, że miękkie robią się po kilku tygodniach "leżakowania", zaraz po upieczeniu są twarde jak kamyczki. Należy to wziąć pod uwagę planując pieczenie. Poniższy przepis to lekko zmodyfikowana receptura z książki "Ciasta domowe" Barbary Bytnerowiczowej. więcej »


Katalog chorób

pokaż wszystkie

Osteoporoza, Anemia - niedokrwistość, Choroba Alzheimera