Strona głównaChorobySmog a układ krążenia

Smog a układ krążenia

Życie w zanieczyszczonym powietrzu, narażenie na smog nasila objawy stwierdzonych już chorób sercowo-naczyniowych, grozi zaburzeniami rytmu serca, wystąpieniem zawału serca, udaru mózgu, zatrzymaniem krążenia, a także prowadzi do rozwoju tych chorób, do pojawienia się miażdżycy i niewydolności krążenia.
Smog a układ krążenia [Fot. stokkete - Fotolia.com] Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że każdego roku około 7 milionów osób umiera z powodu zanieczyszczenia powietrza, którym oddychają. Według raportów Europejskiej Agencji Środowiska, zanieczyszczenie powietrza samym tylko pyłem drobnocząsteczkowym PM2,5 – jednym ze składników smogu – i tym, co ten pył zawiera, w 2014 roku spowodowało przedwczesny zgon około 428 000 mieszkańców 41 europejskich krajów, w tym 399 000 obywateli Unii Europejskiej. Wśród nich – według szacunków – ponad 46 000 Polaków.

Polska należy do krajów o w Europie. Spektrum chorób i dysfunkcji organizmu, które może spowodować zła jakość powietrza, jest bardzo szerokie i coraz wyraźniej dostrzegane; coraz częściej mówi się, że wysoki wskaźnik zapadalności Polaków na choroby układu sercowo-naczyniowego ma związek także z tym, czym oddychamy, a nie tylko z innymi, powszechnie znanymi czynnikami ryzyka. Najdrobniejsze cząsteczki zanieczyszczeń powietrza mają bowiem zdolność wnikania do całego ustroju, także do układu krążenia.

Co nam szkodzi

Powietrze atmosferyczne zawiera szereg zanieczyszczeń, charakteryzujących się różnym potencjałem wpływu na zdrowie. Do substancji tych należą w szczególności: tlenki azotu (NOx), tlenki siarki (SOx), tlenek węgla (CO), ozon troposferyczny (O3), związki organiczne (m.in. lotne związki organiczne (LZO), wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), dioksyny), metale czy cząstki stałe: tzw. PM10 (pył drobny o średnicy cząstek nie większej niż 10 mikrometrów) i PM2,5 (pył bardzo drobny o średnicy cząstek nie większej niż 2,5 mikrometra). To wszystko może zawierać smog.

Rozróżnia się smog zimowy i letni. Z tym pierwszym walczyliśmy jeszcze kilkanaście tygodni temu, z tym drugim będziemy mieć do czynienia niebawem.

Zgodnie z definicją Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska smog aerozolowy (pyłowy) nazywany także zimowym, to występowanie w powietrzu wysokich stężeń przede wszystkim pyłu zawieszonego. By powstał, musi dojść do wysokiej pierwotnej emisji pyłu ze źródeł jego powstawania (np. z ) i pojawienia się pyłu wtórnego, w efekcie reakcji chemicznych zachodzących w atmosferze przy określonej pogodzie – braku wiatru, silnej inwersji termicznej, średniej temperaturze poniżej 5°C, ewentualnie mgle. Smog może wystąpić lokalnie lub objąć większy obszar, trwać od jednego do nawet kilkunastu dni. Główne składniki smogu zimowego to pył PM10 oraz pył PM2,5. Ten pierwszy na ogół pozostaje w drogach oddechowych. Drobniejszy pył PM2,5 ma zdolność przenikania do pęcherzyków płucnych i tą drogą do układu krwionośnego i wszystkich narządów. Istotnym czynnikiem jest też skład pyłu. stwierdza się w PM10 dużą zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, w tym groźnego dla zdrowia beznzo(a)pirenu.

Smog fotochemiczny (letni) powstaje, gdy w powietrzu jest za dużo ozonu troposferycznego (ozon to będąca silnym utleniaczem trójatomowa cząsteczka tlenu), tlenków azotu i związków organicznych takich jak np. aldehydy, ketony, nadtlenki. Pojawia się przy silnym promieniowaniu słonecznym – bardzo słonecznej i bezwietrznej pogodzie oraz wysokiej (powyżej 25°C) temperaturze powietrza. Do powstania smogu latem wydatnie przyczyniają się komunikacyjne zanieczyszczenia powietrza. Przekroczenia uznanych za bezpieczne dla organizmów żywych wartości ozonu najczęściej obserwuje się na obszarach wysoko zurbanizowanych na południu Europy, w okresie od czerwca do września. Ale notuje się je także w Polsce.

Powszechne zagrożenie

Badania nad wpływem zanieczyszczeń powietrza na stan układu sercowo-naczyniowego prowadzone są na świecie od wielu lat. Związek między jakością powietrza a śmiertelnością z powodu m.in. zauważono już podczas wielkiego smogu londyńskiego w 1952 roku.

Negatywny wpływ zależy od skali zanieczyszczenia – rozmiaru cząsteczek pyłu, ich składu, stężenia szkodliwych związków, czasu narażenia na ich oddziaływanie. Zagrożeniem dla układu sercowo-naczyniowego jest zarówno długotrwałe wdychanie pyłów i gazów, jak i krótkotrwałe narażenie na ich bardzo wysokie stężenia. W każdym przypadku znacząco rośnie ryzyko tak zwanych zdarzeń wieńcowych. I nie ma bezpiecznych poziomów zanieczyszczeń powietrza, ponieważ ich negatywny wpływ na układ krążenia obserwuje się nawet przy poziomach niższych niż normy dopuszczalne w krajach Unii Europejskiej.

Reakcja organizmu zależy oczywiście od ogólnego stanu zdrowia, czyli generalnie bardziej zagrożeni są ludzi starsi i już cierpiący na choroby układu krążenia, osoby chore na takie schorzenia jak przewlekła obturacyjna choroba płuc czy cukrzyca. Istnieją jednak mocne dowody na to, że składniki smogu uszkadzają układ krążenia także u młodych i zdrowych osób. Na ogólnie wysokie ryzyko mogą się nakładać dodatkowe czynniki, i to nie tylko takie jak palenie papierosów i występowanie innych, niesprzyjających sercu chorób. W jednym z badań wykazano na przykład, że mieszkanie w zapylonym mieście i jednocześnie w pobliżu ruchliwej ulicy jeszcze bardziej zwiększa ryzyko nagłej śmierci z powodów sercowo-naczyniowych.
 
Strony : 1 2

Przeczytaj także


Miażdżyca - cholesterol - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Miażdżyca naczyń to przewlekła choroba prowadząca do stwardnienia tętnic. Na pojawienie się miażdżycy wpływają różne czynniki, powodowana jest nieodpowiednim sposobem odżywiania się, paleniem papierosów, otyłością, brakiem aktywności fizycznej, stresem. czytaj dalej »


Zobacz także

 

 

 

Anemia - niedokrwistość, Choroba wieńcowa, Hemoroidy, Menopauza, Nowotwór prostaty, Osteoporoza, Schizofrenia, WZW C / HCV, pokaż wszystkie

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się




Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.

Artykuły promowane

Najnowsze w dziale

Polecane na Facebooku

Najnowsze na forum

Warto zobaczyć

  • Poradnik-zdrowia.pl
  • Akademia Pełni Życia
  • eGospodarka.pl
  • Internetowe Stowarzyszenie Seniorów
  • Oferty pracy