Interakcje leków z żywnością

Działanie większości podanych pacjentowi zależy od bardzo wielu czyn­ników. Wiąże się ono w dużym stopniu z uwalnianiem leku z tabletek lub kapsułek, z jego wchłanianiem, transportem, dystrybucją oraz wydalaniem leku i jego meta­bo­litów z orga­nizmu. Niezmiernie ważne są także przemiany biochemiczne jakim lek podlega w organizmie. Zakres i szybkość tych przemian warun­kują, jaka będzie aktywność biologiczna powstałych metabolitów leku oraz jaki będzie czas i skuteczność jego działania.

Większość składników naszej diety (takich jak białko, tłuszcze, , flawonoidy , furanokumaryny, składniki mineralne witaminy, kofeina, tyramina i inne) może modyfikować praktycznie każdy etap farmakokinetyki leku, tj. wchłanianie i biodostęp­ność oraz metabolizm i jego wydalanie. Większość poznanych dotychczas interakcji pomiędzy żywnością a lekami wiąże się z wchłanianiem leku, jego przemianami biochemicznymi w organizmie, głównie w wątrobie i jelitach, oraz jego wydalaniem. Czasami dochodzi także do synergicz­nego działania leku i składników żywności, przy czym siła działania leku może ulec zwielokrotnieniu.

Wiele leków przyjmowanych długotrwale może również wpływać na wchłanianie i trawienie różnych składników pokarmowych oraz pogarszać stan odżywienia.

Wpływ składników żywności na zmniejszenie wchłaniania leku:
Błonnik pokarmowy - Leki antydepresyjne (np. Amitryptylina)
Błonnik pokarmowy - Naparstnica (np. Digoxin, Bemecor)
Wapń (Mleko, produkty mleczne) - Tetracyklina, fluorochinolony

Wpływ składników żywności na zwiększenie wchłaniania leku:
Tłuszcz pokarmowy - Preparaty teofiliny (np. Euphyllin)

Wpływ składników żywności na metabolizm leku:
Flawonoidy, furanokumaryny (Sok grejpfrutowy) - Blokery kanału wapniowego (np. Nitrendypina)
, furanokumaryny (Sok grejpfrutowy) - Lowastatyna
Tyramina (Sery dojrzewające, kiełbasy typu salami, przejrzałe owoce) - Inhibitory MAO (np. phenelzyna, isoniazyd, furazolidon)

Aby uniknąć interakcji pomiędzy lekiem a żywnością, Instytut Żywności i Żywienia zaleca przestrzeganie następujących zasad:

1. Zawsze czytaj ulotkę dołączoną do leku. Jeśli czegoś nie rozumiesz, zapytaj lekarza lub farmaceutę.
2. Popijaj leki wodą (pełną szklanką). Herbata, kawa, mleko mogą zmniejszać wchłanianie leku. Sok grejpfrutowy zaburza metabolizm leku w organizmie.
3. Nie mieszaj leku z posiłkiem ani nie zażywaj go tuż przed, w trakcie lub tuż po jedzeniu (chyba że zaleci to lekarz), ponieważ może to zmienić działanie leku.
4. Nie mieszaj w gorącym napoju leku, gdyż wysoka temperatura może zmniejszyć jego skuteczność.
5. Jeśli posiłek zaburza działanie leku, najlepiej jest go zażyć 1-2 godz. przed lub 2 godz. po posiłku.
6. Nie zażywaj preparatów witaminowo-mineralnych w tym samym czasie co leki, po­nieważ mogą one zaburzać ich wchłanianie.
7. Nigdy nie zażywaj leków razem z napojami alkoholowymi.

Instytut Żywności i Żywienia