Alergia to choroba wywoływana reakcją układu odpornościowego na określone substancje, np. pyłki, jad pszczeli, czy sierść zwierząt domowych. Eksperci wskazują, że w ostatnich latach liczba pacjentów cierpiących na z alergie różnego typu znacznie wzrosła, obecnie problem ten dotyczy niemal co trzeciego mieszkańca globu.
Słowo "alergia" pochodzi od dwóch greckih słów allos - inny i ergo - działanie. Oznacza nadmierną reakcję (czyli nadwrażliwośći) organizmu na różne czynniki, nazywane alergenami.
Dokładne przyczyny alergii nie są znane, jednakże jako czynniki mające silny wpływ na rozwój tej dolegliwości wskazywane są czynniki genetyczne (dziedziczone od rodziców), a także środowiskowe i zwiazane ze stylem życia. Układ odpornościowy wytwarza przeciwciała. Niektóre z nich chronią przed zagrażającymi zdrowiu organizmu substancjami. Zdarza się jednak, że układ immunologiczny wytwarza przeciwciała, które identyfikują konkretny alergen jako coś szkodliwego, nawet jeśli tak nie jest. Kiedy wchodzą w kontakt z alergenem, reakcja może wywoływać stan zapalny skóry, zatok, dróg oddechowych lub układu pokarmowego.
W ostatnich latach coraz częściej występują alergie związane ze smogiem i zanieczyszczeniem powietrza, w któtrym znajduje się wiele alergizujących substancji. Smog powoduje także, że pyłki czy sierść łączą się z cząsteczkami zawieszonych w powietrzu zanieczyszczeń, powodując wdychanie większej ilości potencjalnych alergenów.
Objawy alergii zależą od rodzaju alergenów i mogą obejmować problemy z drogami oddechowymi, zatokami, skórą oraz układem pokarmowym. Najsilniejsze, gwałtowne, ogólnoustrojowe reakcje alergiczne określane są tzw. wstrząsem anafilaktycznym. Wstrząs anafilaktyczny zagrażający objawia się: utratą przytomności, dusznością, wysypką, nudnościami, wymiotami, zawrotami głowy, obrzękiem dróg oddechowych, niewyczuwalnym tętnem, potami, świądem dłoni i stóp, szybkim i płytkim oddechem, pobladnięciem. Reakcje ogólnoustrojowe w przypadku alergii występują bardzo rzadko i zwykle dotyczą głównie uczulenia na jad takich owadów jak: pszczoły, osy czy szerszenie. Symptomy użądleń to: silny obrzęk w miejscu użądlenia, świąd, kaszel, świszczący oddech, duszność, wstrząs anafilaktyczny.
Wywołane nieprawidłową reakcją immunologiczną atopowe zapalenie skóry ujawnia się poprzez: swędzenie, czerwienienie i łuszczenie skóry.
Katar sienny (tj. alergiczny nieżyt nosa) objawia się: przekrwieniem, swędzeniem nosa, katarem, łzawieniem, zapaleniem spojówek.
Diagntostyka alergii rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu, który ma na celu ustalić potencjalne związki między narażeniem na alergen a występowaniem objawów. Podstawową metodą diagnostyczną w alergologii są testy skórne przeprowadzane za pomocą roztwóru z zawartością alergenu. Dodatni wynik testu stanowi dowód na występowanie alergii u badanej osoby. Przeprowadza się także oznaczenie stężenia IgE (Immunoglobuliny E) w krwi chorego. Jeśli przekracza ono zalecane normy, wskazuje na możliwość występowania alergii. Alergie pokarmowe wykrywa się z kolei poprzez wprowadzenie diety eliminacyjnej. Ustąpienie reakcji alergicznej po usunięciu z menu któregoś z produktów świadczy o jego alergicznym wpływie na pacjenta.
Przede wszystkim warto, jeśli tylko się da, unikać alergenu. Trzeba zatem najpierw zidentyfikować alergen, a następnie - o ile to możliwe - wystrzegać się określonych substancji. Nie zawsze jest to możliwe, wówczas zalecane jest określone leczenie.
Leki zmniejszające reakcje alergiczne to zarówno farmaceutyki dostępne bez recepty, jak i medykamenty zapisywane przez lekarza. Najpowszechniejsze leki dla alergików to: kortykosteroidy, leki przeciwhistaminowe, leki obkurczające błonę śluzową, kromoglikan sodowy i modyfikatory leukotrienów.
Innym postępowaniem terapeutycznym jest immunoterapia alergenowa (tzw. odczulanie), która ma na celu zmniejszenie wrażliwości chorego na określone alergeny. Zabiegi obejmują zwykle serię zastrzyków z oczyszczonymi ekstraktami z alergenów, które zazwyczaj podaje się przez okres kilku lat. Dzięki temu koryguje się zaburzenia immunologiczne i łagodzi reakcje alergiczne.
Przy ostrym wstrząsie anafilaktycznym podaje się podskórnie adrenalinę i domięśniowo leki przeciwhistaminowe.
Z uwagi na przyczyny powstawania alergii działania prewencyjne trudne do zastosowania. Istnieją jednak metody, dzięki którym można zmniejszyć ryzyko powstawania różnych typów uczuleń. Oczywiście sposoby te są bardzo zróżnicowane - tak jak zróżnicowane są same alergeny i skutki ich oddziaływania.
W niektórych przypadkach reakcja występuje rzadziej i łągodniej, jeśli opóźnimy kontakt z potencjalnym alergenem. Tak dzieje się na przykład z uczuleniem na białko mleka krowiego oraz inne produkty spożywcze u niemowląt - zalecanie karmienia wyłącznie mlekiem matki przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka ma na celu między innymi zapobieganie rozwinięciu się alergii pokarmowych.
Są jednak sytuacje, w których unikanie potencjalnych alergenów nie jest wskazane. Często uważa się też, że powstawaniu alergii sprzyja zbyt sterylny wpływ życia, który "rozleniwia" układ immunologiczny, co powoduje w późniejszy okresie uznawania za obce wielu białek (i np. alergię na siersć zwierząt).
Należy pamiętać, że alergia może dotknąć także osoby dorosłe, a uczulić się możemy także na czynniki do tej pory nie powodujące żadnych reakcji.
Ze względu na powszechność choroby, wyznaczono określony dzień, który ma na celu podnoszenie świadomości na temat dolegliwości - 3 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Astmy i Alergii. Ma on na celu zwrócenie uwagi na konieczność poprawy diagnostyki i leczenia tych chorób, a także konieczność edukacji pacjentów oraz ich otoczenia, co w rezultacie przyczyni się do podniesienia jakości życia z alergią.
Ładnie nakryty stół, smaczny stek na patelni i romantyczny blask świec mogą wydawać się początkiem wspaniałego wieczoru. Jednak nie w przypadku astmatyków. więcej »
Klasyczny przepis na pyszne, mięciutkie pierniczki korzenne. Przy czym należy pamiętać, że miękkie robią się po kilku tygodniach "leżakowania", zaraz po upieczeniu są twarde jak kamyczki. Należy to wziąć pod uwagę planując pieczenie. Poniższy przepis to lekko zmodyfikowana receptura z książki "Ciasta domowe" Barbary Bytnerowiczowej. więcej »
Proste, ale efektownie wyglądające danie, które można wprowadzić do menu już wiosną i urozmaicać w miarę upływających miesięcy. Pasują do niego różnorodne świeże zioła i chrupiące warzywa. więcej »