Prostata - przerost prostaty - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Przerost prostaty to choroba często występująca u mężczyzn w wieku dojrzałym. Dotyczy około połowy mężczyzn powyżej 50-go roku życia i ponad 70% panów, którzy ukończyli 60 lat. Choroba stanowi poważny problem społeczny ze względu na częstość występowania, a wobec starzejącej się populacji wkrótce będzie dolegliwością powszechną. Na szczęście, badania profilaktyczne i odpowiednio wcześnie podjęte leczenie zwykle umożliwia szybkie i skuteczne zniwelowanie objawów choroby.

Lekarze nie umieją wskazać dokładnych przyczyn dolegliwości; wiadomo jednak, że jest związana z procesem starzenia się i zwiększoną produkcją hormonu o nazwie dihydrotestosteron. Choroba rozwija się w wyniku rozrostu komórek gruczołowych i komórek podścieliska gruczołu krokowego. Proces ten prowadzi do przerostu stercza i zwężenia drogi odpływu moczu.

Wśród objawów przerostu prostaty najczęściej występują:

• częste oddawanie moczu, także w nocy;
  
• gwałtowne parcie na pęcherz;
  
• wyciekanie moczu kroplami w końcowej fazie oddawania moczu;
  
• słaby strumień moczu;
  
• wydłużony czas oddawania moczu;
  
• silne bóle w dole brzucha.

Leczenie farmakologiczne. Do farmakologicznego leczenia łagodnego rozrostu stercza kwalifikują się chorzy z umiarkowanie lub znacznie nasilonymi dolegliwościami, u których nie występują bezwzględne wskazania do leczenia chirurgicznego. Z tego rodzaju terapii korzystają głównie: chorzy w młodym wieku, w początkowych stadiach choroby, oczekujący na zabieg chirurgiczny, znajdujący się w złym stanie ogólnym nie pozwalającym na przeprowadzenie zabiegu operacyjnego.

Grupy leków w terapii farmakologicznej to: ? 1 blokery, leki o działaniu hormonalnym, leki roślinne oraz makrolidy polienowe.

Pierwsze z wymienionych wykazują działanie relaksujące mięśniówki gładkiej okolic zwieracza wewnętrznego cewki, cewki tylnej oraz torebki stercza ułatwiając oddanie moczu, a więc niwelując dolegliwości wywołane chorobą. Nie mają jednak wpływu na wielkość gruczołu krokowego i tempo wzrostu prostaty - działają wyłącznie objawowo.

Leki o działaniu hormonalnym osłabiają lub eliminują oddziaływanie hormonów na gruczoł krokowy. W efekcie ich działania rozmiar stercza zmniejsza się, a objawy stają się słabsze. Leki hormonalne mogą jednak wywoływać również niepożądane skutki, m. in. zaburzenia potencji, spadek libido, zmniejszenie objętości ejakulatu.

Leki roślinne są preparatami bezpiecznymi, nie powodującymi efektów ubocznych. Dzięki zawartości licznych składników leczniczych (garbników, steroidów roślinnych, flawonidów, kwasów wielofenolowych, amin biogenne i olejków eterycznych) wykazują działanie przeciw obrzękowe, przeciw zapalne i przeciw bakteryjne. Obniżają napięcie mięśni gładkich pęcherza i cewki oraz pobudzają regenerację nabłonka gruczołu krokowego.

Preparaty pochodzenia roślinnego przynoszą subiektywną poprawę u około 60-80 % chorych we wczesnych stadiach łagodnego rozrostu stercza.

Makrolidy polienowe to antybiotyki, które mają wpływ pośrednio na poziom hormonów i tym samym oddziaływują na metabolizm tkanki stercza.

Leczenie zabiegowe. Wskazane jest przy:

• nawracającym zatrzymaniu moczu;
  
• nawracającym krwiomoczu;
  
• niewydolności nerek w następstwie łagodnego rozrostu stercza;
• kamicy pęcherza moczowego;
• nawracającym zakażeniu układu moczowego.

Jeżeli jednak przerost prostaty nie powoduje znacznego utrudnienia w oddawaniu moczu, zwykle nie poleca się leczenia zabiegowego.

Metody zabiegowego leczenia łagodnego rozrostu prostaty dzieli się na:

• metody polegające na oddziaływaniu na stercz w taki sposób, aby doprowadzić do poprawy drożności sterczowego odcinka cewki bez doraźnego usunięcia tkanki gruczołu krokowego;
• metody polegające na usunięciu przerośniętej tkanki tzw. gruczolaka stercza.

Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia dolegliwości, należy prowadzić zdrowy styl życia, warto zadbać o zbilansowaną dietę i podjąć umiarkowaną aktywność fizyczną. Mężczyźni, u których zdiagnozowano chorobę, powinni uwzględnić w diecie: soję, cieciorkę, bób, fasolę, groch, pestki dyni, słonecznik i sezam. Zawarte w wymienionych powyżej roślinach fitosterole łagodzą stany zapalne towarzyszące rozrostowi prostaty.

Wśród naturalnych preparatów niwelujących objawy choroby znajdują się: palma sabałowa (wpływa na gospodarkę hormonalną ograniczając ryzyko powiększenia się prostaty a także reguluje funkcjonowanie układu moczowo-płciowego), wyciąg z korzenia pokrzywy (wykazuje działanie oczyszczające układ płciowo-moczowy), likopen (ma działanie antyoksydacyjne, pomaga zapobiec nowotworowi prostaty).