Anemia - niedokrwistość - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Anemia inaczej niedokrwistość, to stan organizmu, w którym poziom hemoglobiny i erytrocytów jest niższy niż określa to norma i towarzyszą temu określone symptomy. Istnieje około stu różnych typów anemii.

Przyczyny anemii

Wśród głównych przyczyn anemii wymienia się:

• niedobór żelaza; szpik kostny potrzebuje żelaza do tworzenia hemoglobiny zawartej w czerwonych krwinkach czerwonych; ten typ anemii nierzadko jest spowodowany znaczną utratą krwi, np. przy obfitym miesiączkowaniu, z powodu wrzodów, raka, polipów w przewodzie pokarmowym ,bądź też w wyniku długotrwałego stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych;
• określone choroby przewlekłe; na anemię często cierpią osoby chore na raka, HIV / AIDS, reumatoidalne zapalenie stawów, chorobę Crohna; ponadto anemię może powodować niewydolność nerek;
• niedobór kwasu foliowego i witaminy B12; potrzebne są do wytwarzania wystarczającej liczby krwinek czerwonych;
• niewydolność szpiku kostnego wywołuje niedokrwistość plastyczną; ma miejsce z powodu hipoplazji lub aplazji szpiku prowadzących do obniżenia erytrocytów;
• szybszy rozpad krwinek czerwonych powodujący tzw. anemię hemolityczną; czerwone krwinki mogą ulegać zniszczeniu szybciej niż szpik jest je w stanie zastąpić; przyczyną ich krótszej żywotności może być błędna budowa bądź czynniki zewnętrzne;

Objawy anemii

Najpowszechniejsze objawy anemii obejmują:

• ciągłe zmęczenie
• częste odczuwanie zimna
• bóle głowy
• duszności
• zawroty głowy
• szybkie i nieregularne bicie serca
• zimne dłonie i stopy
• kłopoty z pamięcią oraz koncentracją
• depresję
• omdlenia
• bóle w okolicy serca
• blada skóra
• apatia
• senność
• bladość spojówek oka
• zmniejszona sprawność ruchowa
• zadyszka po wysiłku
• łamliwość włosów i paznokci
• zajady
• wysuszenie skóry.

Diagnozowanie anemii

W celu zdiagnozowania choroby wykonuje się:

• badanie podmiotowe, w ramach którego lekarz osłuchuje serce i ocenia oddech, a ponadto przeprowadza badanie palpacyjne wątroby i śledziony;
• pełną morfologię krwi, która umożliwia ocenę liczby krwinek w próbce krwi. Normalne wartości hematokrytu (stosunku objętości skoagulowanych erytrocytów do objętości całej krwi) u osób dorosłych waha się między 42 a 52 procent w przypadku mężczyzn i 37-47 procent u kobiet. Normalne stężenie hemoglobiny wynosi zwykle 13,5 do 17,5 gramów na decylitr krwi u mężczyzn i 12 do 15,5 gramów na decylitr krwi u kobiet.

Leczenie anemii

Leczenie anemii jest zależne od jej przyczyn. W przypadku niedoborów żelaza i kwasu foliowego oraz witaminy B12 zaleca się zmianę diety i zastosowanie odpowiednich suplementów.

Nie ma swoistego leczenia anemii wynikającej z chorób przewlekłych, przede wszystkim konieczne jest ich wyleczenie. Jeśli objawy się nasilają, przetacza się krew lub podaje zastrzyki z syntetycznej erytropoetyny, hormonu normalnie produkowanego przez nerki, który stymuluje wytwarzanie krwinek czerwonych i łagodzić zmęczenie. W przypadku anemii aplastycznej nierzadko konieczna może okazać się transfuzja. Przy niedokrwistości związanej z chorobą szpiku kostnego - leczenie może obejmować: leki, chemioterapię, a nawet przeszczep szpiku. Terapia przy anemii sierpowatej polega głównie na zapobieganiu objawom poprzez stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych. Całkowite wyleczenie wymaga przeszczepu szpiku.

Profilaktyka

Niektórym rodzajom anemii nie da się zapobiec, jednakże większość przypadków choroby dotyczy niedoborów żelaza i witamin. Aby uchronić się przed tą formą choroby, trzeba zadbać o odpowiednią dietę bogatą w żelazo, kwas foliowy, witaminę B 12 oraz witaminę C. Żelazo znajduje się m. in. w: wołowinie, fasoli, soczewicy, wzbogaconych płatkach śniadaniowych, ciemnozielonych warzywach liściastych i suszonych owocach. Kwas foliowy jest w: owocach cytrusowych, bananach, ciemnozielonych warzywach liściastych. Witaminę B 12 można znaleźć głównie w produktach mlecznych. Witamina C znajduje się w: papryce, natce pietruszki, brokułach, pomidorach, truskawkach, cytrusach, czarnej porzeczce.