Migrena / Migreny - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Migreny to rodzaj powtarzających się silnych bólów głowy, które mogą mieć istotny negatywny wpływ na jakość życia. Atakom choroby często towarzyszą nudności, wymioty i zwiększona wrażliwość na światło. Na migreny cierpi 10-12 proc. populacji. Choroba jest bardzo uciążliwa i znacznie obniża jakość życia. Dotychczas nie opracowano w pełni skutecznego leku na tę przypadłość. Na chorobę częściej zapadają kobiety, stanowią około 70 proc. pacjentów.

Przyczyny migreny

Przyczyny rozwoju choroby nie są w pełni znane, odkryto jedynie, że w wielu przypadkach wpływ mają czynniki dziedziczne przejawiające się zakłóceniami funkcji neurologicznych i wydzielniczych.Zidentyfikowano także ?wyzwalacze" ataków choroby, do których należą:

• stres
• zmiany hormonalne u kobiet; migreny mogą być wywoływane przez wahania estrogenów, pacjentki często zgłaszają nasilenie objawów przed lub w trakcie okresu; poza tym stosowanie hormonalnej terapii zastępczej także może oddziaływać na rozwój choroby;
• nieregularny sen i częste zmęczenie;
• niektóre leki - np. doustne środki antykoncepcyjne lub nitrogliceryna;
• określone jedzenie , np. ser, wino, słone i silnie przetworzone produkty, napoje z kofeiną; ponadto nieregularne jedzenie może wpływać na pojawienie się symptomów choroby;
• silne bodźce zmysłowe, np. bardzo jasne migające światło, intensywne zapachy, głośne dźwięki;
• zaburzenia funkcji wątroby;
• zmiany pogody, np. zmiany ciśnienia

Bezpośrednią przyczyną bólu doświadczanego przy migrenie jest rozszerzeniem naczyń wewnątrzczaszkowych wywołujący podrażnienie struktur okołotętniczych, gdzie znajduje się duża ilość receptorów bólu.

Przebieg choroby

Przed atakiem choroby mogą wystąpić objawy zapowiadające go, wśród nich odnotowuje się: utratę apetytu, niestabilność nastroju, podwyższoną drażliwość, intensyfikację potliwości, problemy z koncentracją, wzrost temperatury.

Tuż przed atakiem choroby można doświadczać trwających kilka do kilkunastu minut symptomów - wówczas mówi się o migrenie z aurą. Do tych objawów zalicza się:

• zaburzenia czucia (niedowład i niedoczulica, mrowienie i drętwienie rąk i nóg);
• zaburzenia widzenia (ograniczenie pola widzenia, migotanie obrazu, chwilowe oślepnięcie, mroczki, zygzaki przed oczami);
• fotofobię (nadwrażliwość na światło);
• fonofobię (nadwrażliwość na dźwięk);

Atak migreny może trwać nawet ponad 72 godziny i cechować się krótkimi przerwami w doznawaniu objawów bólowych. Ten typ migreny jest znany jako stan migrenowy. W przypadku doświadczania migren przez więcej niż 15 dni w miesiącu przez średnio trzy miesiące w roku, mówi się o tzw. migrenie przewlekłej.

Poza wspomnianymi wymienia się następujące rodzaje migreny:

• oczną; nierzadko poprzedzona jest aurą; towarzyszy jej również obniżona ostrość wzroku, a nawet momentalna utrata wzroku;
  
• porażenna odznaczająca się pulsującym bólem głowy, któremu mogą towarzyszyć: parestezja (mrowienie, drętwienie, uczucia zmian temperatury lub "przebiegania prądu"), afazja (zaburzenie funkcji językowych), dyzartria (zaburzenia mowy), niedowład;
  
• okoporaźna cechująca się, poza bólem, częściowym lub całkowitym porażeniem mięśni okoruchowych; skutkuje opadaniem powieki i zaburzeniem ruchów gałek ocznych, które może wywołać podwójne widzenie.
  

Leczenie migreny

Jakkolwiek migreny nie można wyleczyć, określone leki mogą pomóc kontrolować objawy i zminimalizować wpływ choroby na życie codzienne. Niektóre terapie pomagają zapobiegać atakom, inne zatrzymują napady choroby po ich uruchomieniu.

Samoleczenie

Wiedza na temat wyzwalaczy migreny, pozwala ochronić się przed ich wpływem. Przykładowo, samodzielnie można opracować najlepszy dla danej osoby wzór snu lub jadłospis bez mogących wywoływać chorobę produktów. Jeśli okaże się, że stres może wyzwalać migrenę, warto pomóc sobie praktykując jogę i techniki relaksacyjne.

Osobie doświadczającej bólu migrenowego rekomenduje się odpoczywanie w cichym zaciemnionym pomieszczeniu. Można też spróbować użyć zimnego kompresu, aby złagodzić ból głowy - dobry jest lód owinięty w folię i ściereczkę. Gorący okład może również pomóc . Poza tym warto uciskać pulsujące po obu stronach czoła i szyi punktów.

Leki

Nie istnieją środki, które pozwoliłyby na całkowite pozbycie się migreny, jednakże określone leki pomagają łagodzić objawy choroby. Najpowszechniej stosowane są przeciwbólowe farmaceutyki dostępne bez recepty, takie jak np. te zawierające ibuprofen. Poza tym lekarz może zalecić przyjmowanie tryptanów, medykamentów powstrzymujących skutki działania serotoniny, która najprawdopodobniej ma wpływ na rozwój choroby. Tryptany są bardziej skuteczne , jeśli zażywa się je bezzwłocznie po doświadczeniu ataku choroby. Inne leki stosowane w celu osłabienia objawów migreny to alkaloidy sporyszu.

Terapia uzupełniająca

Istnieje kilka badań, które wykazały pewną skuteczność m. in. akupunktury i biologicznego sprzężenia zwrotnego (biofeedback). Poza tym niektórzy pacjenci deklarowali ulgę dzięki zastosowaniu fitoterapii (ziołolecznictwa), aromaterapii (wspomagające działanie olejków eterycznych), homeopatii, leczenia zdrojowego, psychoterapii, relaksacji, medytacji, hipnozy.

Leczenie migreny

Wprowadzenie pewnych elementów do stylu życia może osłabić częstotliwość i intensywność ataków migreny. Poleca się:

• unikanie wyzwalaczy napadów choroby - określonych produktów żywieniowych czy zapachów; poza tym pacjentom rekomenduje się ograniczenie napojów z kofeiną i alkoholu;
• regularne podejmowanie aktywności fizycznej; ćwiczenia zmniejszają napięcie i mogą pomóc w zapobieganiu migrenie; szczególnie polecane są ćwiczenia aerobowe, w tym spacery, pływanie i jazda na rowerze;
• zmniejszenie oddziaływania estrogenów; w przypadku pacjentek zmagających się z migreną związana z poziomem estrogenów poleca się ograniczenie lub unikanie leków zawierających ten hormon.