Strona główna Choroby Katalog chorób Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona - diagnoza, objawy, leczenie, profilaktyka

Choroba Parkinsona należy do najczęściej występujących przewlekłych schorzeń zwyrodnieniowych ośrodkowego układu nerwowego. W chorobie Parkinsona występuje zwyrodnieje i zanik istoty czarnej mózgu, co powoduje niedobór neuroprzekaźnika dopaminy, odpowiedzialnej za prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych, odpowiedzialnych za czynności ruchowe. W tym artykule znajdziesz następujące informacje i porady związane z tą chorobą:
  1. Informacje ogólne
  2. Przyczyny
  3. Czynniki ryzyka
  4. Symptomy i diagnoza
  5. Leczenie
  6. Profilaktyka

Choroba Parkinsona należy do najpoważniejszych schorzeń ośrodkowego układu nerwowego. To również jedna z najczęściej występujących i najdawniej odkrytych chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego - wspomina się o niej już w indyjskim traktacie Aryuweda. Jej współczesna nazwa pochodzi od nazwiska lekarza Jamesa Parkinsona, który jako pierwszy opisał ją w 1817 roku. Choć główną grupą cierpiącą na tę chorobę są osoby starsze, może ona zaatakować już przed 40. rokiem życia.

do góry ↑

Przyczyny choroby Parkinsona

Choć choroba znana jest od tysiącleci, jej przyczyny medyczne odkryto dopiero w drugiej połowie XX wieku. Do zachorowania dochodzi w wyniku zmian zwyrodnieniowych komórek nerwowych w istocie czarnej i związana z tym obniżona produkcja hormonu o nazwie dopamina. Jest to chemiczny neuroprzekaźnik, który odpowiada między innymi za koordynację pracy mięśni, możliwość poruszania się i panowania nad ruchem. Znaczna redukcja tego hormonu powoduje zaś rozwój choroby Parkinsona. Nie następuje on jednak od razu - dopiero gdy poziom neuroprzekaźnika spadnie do około 20 procent, mózg nie jest już w stanie kompensować jego braku.

Choć wiadomo, że zmniejszanie się ilości dopaminy jest stanem naturalnym, związanym z wiekiem, nie są znane powody, dla których u niektórych osób proces degeneracji istoty czarnej następuje w tempie powodującym gwałtowne zmniejszenie się produkcji hormonu. Hipotezy wskazują na przykład zanieczyszczenie środowiska (np. pestycydami).

do góry ↑

Czynniki ryzyka

Wiek jest podstawowym czynnikiem ryzyka choroby Parkinsona. Choć zdarzają się przypadki jej rozwoju u osób młodych, znacznie częściej dotyka ona seniorów. Szacuje się, że choroba Parkinsona dotyka 1-2 procent 65-latków. W wieku 85 lat cierpi na nią już 4-5 procent osób.

Płeć - choroba Parkinsona znacznie częściej dotyka mężczyzn niż kobiety. Wyjątek stanowią kobiety po menopauzie, u których znacząco zmniejszyła się (i nie jest suplementowana) ilość estrogenu - one również mogą częściej chorować.

Zanieczyszczenie środowiska - wpływ mają tu przede wszystkim pestycydy oraz inne substancje chemiczne. najnowsze badania wskazują, że pacjenci z chorobą Parkinsona częściej niż inni byli narażenie na kontakt z niektórymi substancjami wchodzącymi w skład środków ochrony roślin. Oszacowano, że ekspozycja na działanie pestycydów zwiększa ryzyko zachorowania aż o blisko 60 proc.

Czynniki genetyczne - według niektórych teorii choroba ta może być dziedziczona. Obecnie jednak dane wskazują, że czynnik ten w nikłym stopniu zwiększa ryzyko zachorowania.

do góry ↑

Objawy i rozpoznaie choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona rozwija się dość wolno, toteż jej pierwsze wyraźne objawy mogą pojawić się nawet po latach od jej rozpoczęcia. Nie oznacza to, że pojawiają się nagle - najwcześniejsze symptomy są jednak trudne do wychwycenia i do przypisania ich tej konkretnej chorobie. Takie objawy jak poczucie znużenia, zniechęcenia, drażliwość, pobudzenie nerwowe są charakterystyczne dla wielu różnych chorób. Zmianę charakteru pisma (drobniejsze litery) czy trudności w modulacji głosu przypisuje się także częściej schorzeniom związanym z wiekiem takim jak dolegliwości reumatyczne czy niedosłuch. Dopiero w późniejszym okresie pojawiają się symptomy bardziej jednoznacznie wskazujące na to, że mamy do czynienia z chorym na Parkinsona. Należy do nich drżenie dłoni - początkowo występujące w stanach pobudzenia emocjonalnego, później zaś także w czasie spoczynku. Drżenie dotyczy jednej strony ciała i z czasem zaczyna utrudniać czynności wymagające większej precyzji takie jak zapinanie guzików, rozwiązywanie supełków etc. Pojawiają się także specyficzne odruchy takie jak tzw. "kręcenie pigułek". Drżenie może pojawić się także w kończynach dolnych.

Innym charakterystycznym objawem jest sztywność mięśni spowodowane zwiększeniem napięcia mięśniowego i najczęściej powstaje w kończynach i czyi. Chory z czasem przybiera charakterystyczną dla Parkinsona postawę, z pochyloną do przodu głową i tułowiem oraz ugiętymi kończynami.

Kolejne objawy to zaburzenia równowagi i motoryki ruchowej, dolegliwości ze strony układu pokarmowego i moczowego, problemy z mową a także różne rodzaje demencji.

Choroba Parkinsona jest rozpoznawana na podstawie wywiadu klinicznego. Nie stworzono do dzisiaj testów wykrywających tę chorobę. Również jej rozwój lekarz śledzi przede wszystkim poprzez obserwację objawów oraz reakcji na podawane leki.

do góry ↑

Leczenie choroby Parkinsona

Po zdiagnozowaniu choroby Parkinsona, chory otrzymuje leki powstrzymujące rozwój jej objawów. Aktualnie stosowane leki mają na celu poprawę stanu ogólnego pacjenta. Trwają stałe prace nad nowymi terapiami.

Głównym lekiem stosowanym zwłaszcza w pierwszej fazie po wykryciu choroby jest odkryta w latach 60-tych lewodopa - prekursor dopaminy powodujący zwiększenie jej stężenia w mózgu. Stosuje się także leki z grupy antagonistów dopaminy (stymulujące do wytwarzania jej w mózgu). Inną grupą leków są substancje hamujące na różne sposoby rozkład dopaminy w mózgu.

Oprócz leczenia wpływającego na tempo zanikania dopaminy, stosuje się także terapie farmakologiczne służące zahamowaniu lub łagodzeniu poszczególnych objawów choroby Parkinsona takich jak drżenie, problemy z równowagą, czy napięcie mięśniowe. Zastosowanie mają tu także preparaty używane przy leczeniu innych chorób - neurologiczne, kardiologiczne, psychiatryczne czy przeciwpadaczkowe.

Chorzy mogą także podać się różnego rodzaju zabiegom neurochirurgicznym. Należą do nich likwidujące drżenie talamotomia i palidotomia. Bardzo istotna jest także rehabilitacja, na którą składają się m.in. zajęcia ruchowe, masaże i zabiegi fizjoterapeutyczne. Łagodzą one zarówno objawy motoryczne jak i inne - związane z pogarszającym się samopoczuciem czy depresją.

Przez cały czas trwają badania nad nowymi lekami i terapiami - między innymi wykorzystującymi komórki macierzyste.

do góry ↑

Profilaktyka choroby Parkinsona

Ponieważ nie są do końca rozpoznane przyczyny zanikania istoty czarnej, trudno jednoznacznie wskazać czynniki które pozwolą zapobiec wystąpieniu choroby. Jest jednak wiele informacji wskazujących, że nasze zachowania mają wpływ na jej rozwój. Według najnowszych badań korzystne z tego punktu widzenia zachowania to (oprócz unikania pestycydów): picie kawy, przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego, dieta bogata w przeciwutleniacze, ale także... nikotyna. Ten ostatni składnik nie musi jednak być przyjmowany w wypalanych papierosach. Bogata w nikotynę jest między innymi papryka oraz inne rośliny z rodziny psiankowatych.

do góry ↑

Choroba Parkinsona a dieta


Katalog chorób

pokaż wszystkie

Osteoporoza, Anemia - niedokrwistość, Choroba Alzheimera