Kiedy najlepiej zacząć walkę z epidemią grypy?

Badania zostały częściowo dofinansowane z projektu SARSTRANS (Optymalizacja polityki kontrolowania zespołu ostrej niewydolności oddechowej (SARS) i innych pojawiających się zakażeń - charakterystyka dynamiki przenoszenia i szacowanie kluczowych parametrów epidemiologicznych), a ich wyniki zaprezentowano w czasopiśmie PLoS Computational Biology. Projekt SARSTRANS otrzymał 1,7 EUR z tematu "Nauki o życiu, genomika i biotechnologia na rzecz zdrowia" Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE.

Naukowcy z Imperial College w Londynie (ICL), Wlk. Brytania, i z Uniwersytetu w Utrechcie, Holandia, wykorzystali modele matematyczne do analizy wpływu krótkoterminowych interwencji na przenoszenie grypy i skuteczność strategii powstrzymywania choroby. Kluczowe parametry, na których oparła się analiza, objęły w szczególności hipotetyczny, sześciomiesięczny okres dostępności szczepionki przeciw danemu szczepowi. Pod rozwagę poddane zostały również różne scenariusze dostępności szczepionek prepandemicznych na początku epidemii.

Zespół odkrył, że działania separacyjne wprowadzane kilka tygodni po wybuchu epidemii są niemal tak samo skuteczne jak te podejmowane niezwłocznie pod względem ograniczania zasięgu epidemii i szczytowej liczby przypadków. Zważywszy również na fakt, że tego typu środki nie mogą być utrzymywane bez końca, moment ich wprowadzenia należy starannie przemyśleć, aby zapewnić maksymalną skuteczność.

"Jeżeli działania interwencyjne mogą być wprowadzone jedynie na ograniczony czas, wówczas istnieje prawdopodobieństwo odrodzenia się epidemii po ich odwołaniu" - mówi dr Deirdre Hollingsworth, młodszy pracownik naukowy Rady Badań Medycznych ds. Analiz i Modelowania Epidemii przy ICL, współautorka raportu z badań. "Tak się stało w wielu amerykańskich miastach w następstwie pandemii w 1918 r. Odczekanie kilku tygodni przed rozpoczęciem wdrażania strategii zapobiegania rozprzestrzenianiu się może to odrodzenie odgraniczyć" - dodaje.

"Jeżeli nie ma możliwości wyeliminowania epidemii, to często zakłada się, iż należy jak najszybciej skorzystać ze wszystkich opcji zwalczania jej" - wyjaśnia dr Hollingsworth. "Natomiast my odkryliśmy, że odczekanie kilku tygodni daje taką samą skuteczność w osiąganiu kluczowych celów zdrowia publicznego, jak niezwłoczne podejmowanie interwencji. Wziąwszy pod uwagę wpływ tych strategii na społeczeństwo, lepszym może okazać się wstrzymanie działań na początku."

Jak zauważa profesor Sir Roy Anderson z Imperial College w Londynie, naczelny autor raportu z badań: "Proste modele epidemii mogą wykazywać złożone zachowania, a zatem istotne znaczenie ma poznanie tych dynamicznych wzorców przy projektowaniu optymalnych strategii kontroli. Dotyczy to w szczególności epidemii grypy A, które rozwijają się w skali tygodni i miesięcy, a nie lat."

Wyniki badań sugerują, że najlepszy moment na interwencję zależeć będzie od konkretnych celów strategicznych, do jakich publiczna opieka zdrowotna zdecyduje się dążyć. Obok zredukowania umieralności mogą pojawić się ograniczenia związane na przykład z dostępnością i bieżącym zapewnieniem leczenia czy szczytową liczbą przypadków, jaką publiczna opieka zdrowotna jest w stanie obsłużyć. Optymalizacja strategii pod kątem jednego z tych celów może ograniczyć zakres, w jakim zostaną osiągnięte pozostałe.

"Krajowe plany walki z pandemią przewidują rozmaite opcje strategiczne - mówi dr Hollingsworth - ale rzadko pojawiają się jasno sformułowane cele. Różne cele mogą stać ze sobą w sprzeczności, a zatem ustalanie priorytetów ma decydujące znaczenie."

Więcej informacji:

Imperial College w Londynie (ICL):
http://www3.imperial.ac.uk/

Uniwersytet w Utrechcie:
http://www.uu.nl/EN/Pages/default.aspx

Karta informacji o projekcie SARSTRANS w serwisie CORDIS - proszę kliknąć:
tutaj

PLoS Computational Biology:
http://www.ploscompbiol.org/doi/pcbi.1001076