Udar mózgu: profilaktyka ratuje życie

Udar mózgu

W całej Europie z powodu udaru mózgu umiera rocznie około 1 250 000 osób. W Polsce co roku odnotowuje się około 70 000 przypadków udaru i około 30 000 spowodowanych nim zgonów. Udarom można jednak skutecznie zapobiegać – z wyników badania INTERSTROKE opublikowanych w magazynie Lancet w 2010 r. wynika, że za 90% ryzyka wystąpienia choroby odpowiadają czynniki, na które możemy wpływać. Ryzyko udaru mózgu można minimalizować poprzez zmianę stylu życia (zwiększają je m.in. brak aktywności fizycznej, palenie papierosów i nadużywanie alkoholu) oraz odpowiednie leczenie chorób, których może być powikłaniem, takich jak nadciśnienie tętnicze i migotanie przedsionków.

Innowacje w profilaktyce udaru mózgu

Powszechnie występujące schorzenia układu krążenia, takie jak nadciśnienie tętnicze, czy migotanie przedsionków (MP) są jednymi z głównych czynników ryzyka niedokrwiennego udaru mózgu. Stosowanie odpowiedniej terapii farmakologicznej ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia niebezpieczeństwa udaru w przebiegu tych chorób.

W przypadku migotania przedsionków kardiolodzy od niedawna dysponują nowymi lekami przeciwzakrzepowymi, które mogą znacząco przyczynić się do zmniejszenia liczby udarów będących powikłaniem tej arytmii. Jest to szczególnie ważne ponieważ udar niedokrwienny to największe zagrożenie dla osób z MP i najczęstsze powikłanie tej choroby. Ponadto udary, do których dochodzi w przebiegu migotania przedsionków charakteryzują się wyjątkowo ciężkim przebiegiem i upośledzeniem funkcjonalnym, a połowa pacjentów z udarem mózgu związanym z MP umiera w pierwszym roku od jego wystąpienia.

Stosowane dotychczas leki przeciwzakrzepowe należące do grupy antagonistów witaminy K są skuteczne, ale ich przyjmowanie jest skomplikowane ponieważ wymaga regularnych badań poziomu krzepliwości krwi i dostosowywania dawki leku do uzyskanych wyników. Ocenia się, że prawidłowo stosuje je mniej niż połowa pacjentów. Leki nowej generacji nie wymagają badań krzepliwości krwi. Nie wykazują także typowych dla antagonistów witaminy K interakcji z pokarmem i innymi lekarstwami. Są także bezpieczniejsze, a niektóre również skuteczniejsze niż klasyczne leki.

Styl życia: 20 minut dla zdrowia - aktywność fizyczna i profilaktyka udaru mózgu

Jedną z najprostszych i dostępnych każdemu metod zapobiegania udarom mózgu jest regularna aktywność ruchowa. Badania NATPOL 2011 przeprowadzone przez zespół Kliniki Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii UCK w Gdańsku wykazało, że ponad połowa dorosłych Polaków, czyli ok. 16 milionów osób, w ogóle nie ćwiczy w czasie wolnym lub robi to bardzo rzadko.

Aby ograniczyć ryzyko udaru nie trzeba uprawiać sportu wyczynowo – wystarczy tylko zaplanować sobie 20 minut aktywności fizycznej każdego dnia. Może to być dojeżdżanie do pracy rowerem lub chodzenie piechotą, taniec czy szybki spacer dookoła domu. Z metaanalizy dotyczącej wpływu aktywności ruchowej na ryzyko udaru opublikowanej w 2003 r. w czasopismie Stroke wynika, że wysiłek fizyczny może obniżyć ryzyko udaru niedokrwiennego o 21%, a krwotocznego nawet o 34%.