Uderzenia gorąca - częsty symptom menopauzalny

Jednym z najbardziej efektywnych sposobów łagodzenia tej dolegliwości jest wolny, głęboki oddech, pisze Roger Dobson z sagazone. Ćwiczenia oddechu brzusznego, tj. nabycie umiejętności sterowania przeponą, mogą znacznie zmniejszyć liczbę uciążliwych ataków, informują naukowcy.

Ze statystyk wynika, że siedem na dziesięć kobiet w wieku menopauzalnym doświadcza uderzeń gorąca. Kłopotliwość dolegliwości sprawia, że częściej zgłaszają się z tym do lekarza niż w przypadku innych objawów przekwitania.

Wśród najskuteczniejszych metod redukowania natężenia symptomów menopauzy jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ). Polega ona na przyjmowaniu estrogenów i gestagenów (progesteron) w terapeutycznych dawkach. U stosujących tę metodę leczenia poprawia się stan zdrowia, odczuwany jako subiektywna poprawa jakości życia, lepszy jest stan skóry i układu moczowo-płciowego. HTZ jest też formą profilaktyki osteoporozy oraz choroby Alzheimera. Zmniejsza uczucie uderzeń gorąca i potów nocnych oraz zmienności nastrojów. Może jednak powodować też liczne efekty uboczne. Ponadto, badania wykazały, że HTZ wiąże się ze zwiększeniem ryzyka raka piersi, chorób serca, udaru. Z tego powodu szuka się alternatywnych sposobów łagodzenia dolegliwości menopauzalnych.

Choć znaczna liczba kobiet zmaga się z uderzeniami gorąca, a ich intensywność może znacznie obniżać jakość życia, ostateczna przyczyna tych objawów nie jest znana. Istnieje kilka teorii. Jedna z nich sugeruje, że powodem uderzeń gorąca jest mniejszy poziom estrogenu w okresie menopauzy, co oddziałuje na te części mózgu, które odpowiadają za kontrolowanie temperatury ciała. Według innej hipotezy zmiany w ilości niektórych substancji, m. in. serotoniny, są przyczyną dolegliwości.

Jakakolwiek jest jednak przyczyna, opisywana przypadłość może skutkować wzrostem temperatury skóry policzków, czoła, ramion, klatki piersiowej, brzucha, pleców, ud, palców. Podnosi się wówczas ciśnienie krwi, a żyły znajdujące się pod powierzchnią skóry rozszerzają się powodując zarumienienie policzków.

70 do 75% kobiet w okresie menopauzalnym doświadcza uderzeń gorąca. Ataki zdarzają się średnio kilka razy w tygodniu przez cztery lata, czasem dłużej. Metod leczenia dolegliwości jest wiele, ale nie wszystkie okazują się skuteczne w każdym przypadku. Zdarza się, że podawanie placebo przynosi takie skutki, jak stosowanie innych, sprawdzonych sposobów leczenia.

„Uderzenia gorąca bywają bardzo uciążliwe", mówi doktor Elena Umland zThomas Jefferson University. „Optymalne postępowanie w przypadku tej dolegliwości u wszystkich kobiet wymaga pewnych zmian w stylu życia, u tych, które doświadczają ataków o dużej sile natężenia, należy zastosować HTZ. Mniej efektywne bywają specyfiki ziołowe i niehormonalne terapie - poleca się je kobietom z łagodnymi objawami oraz tym, które nie mogą poddać się HTZ", wyjaśnia dr Umland.


Jak sobie pomóc

Hormonalna terapia zastępcza

Liczne testy dowiodły, że jest efektywna. Badacze z Thomas Jefferson University przeanalizowali 24 badania z udziałem 3 329 kobiet, z których wynikało, że HTZ spowodowała zmniejszenie częstotliwości ataków o 75,3%, ich intensywności zaś o 87%.


Oddech

W badaniu przeprowadzonym przez uczonych z Indiana University, sprawdzającym skuteczność głębokiego, wolnego oddechu, wzięło około 200 kobiet. Po porównaniu jego wyników z testami dokonanymi na Wayne State University okazało się, że wolny, głęboki, brzuszny oddech może zmniejszyć częstotliwość uderzeń gorąca nawet o 50%.

Zmiany stylu życia

Drobne zmiany mogę przynieść znaczne skutki. „Warto wspomóc swoim zachowaniem regulację temperatury ciała. Można to osiągnąć nosząc lekkie bawełniane ubrania czy ubierając się warstwowo. Warto też korzystać z wentylatorów i starać się przebywać w pomieszczeniach klimatyzowanych. Należy pić chłodne napoje i jeść zimne przekąski, a unikać gorących trunków", polecają uczeni z Thomas Jefferson University.

Antydepresanty

Niewielkie dawki środków antydepresyjnych mogą zredukować ilość i intensywność uderzeń gorąca. Środki typu SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny) okazują się być efektywne. Antydepresanty stają się popularną metodą leczenia szczególnie u pacjentek, które nie mogą poddać się HTZ.

Do wspomnianych środków antydepresyjnych należy gabapentyna. Ten przeciwpadaczkowy medykament przynosi poprawę wielu aspektów jakości życia i nastroju oraz zmniejszenie zaburzeń snu. Z badań naukowców z Wayne State University School of Medicine wynika, że zmniejsza częstotliwość uderzeń gorąca nawet o 45%.

Inny lek, kolnidyna, obniża ciśnienie krwi, spowalnia akcję serca, działa uspokajająco i przeciwbólowo. Według uczonych z Wayne State University School of Medicine tabletki klonidyny zmniejszają częstotliwość uderzeń gorąca o 46%, plastry zaś o 80%.

Akupunktura

Bywa skuteczna. Naukowcy ze Stanford University wykazali, że może znacznie zmniejszać intensywność ataków. Okazuje się jednak nieefektywna w minimalizowaniu ich częstotliwości.

Joga

Badanie przeprowadzone na University of California wykazało, że już osiem dziewięćdziesięciominutowych sesji zmniejsza ilość uderzeń gorąca o 30,8%. Naukowcy zaznaczają jednak, że testy skuteczności jogi w zmniejszaniu symptomów menopauzy są obecnie prowadzone w wielu ośrodkach i na ostateczne wyniki trzeba jeszcze poczekać.

Soja

Jest bogatym źródłem izoflawonów, substancji, które wykazują podobne działanie biologiczne do estrogenów. Zdaniem badaczy z University of Minnesota, spożywanie 30 miligarmów dziennie tych substancji redukuje częstotliwość uderzeń gorąca o 50%.

Witamina E

Jest antyoksydantem, szeroko się ją stosuje przy objawach menopauzalnych. W przypadku uderzeń gorąca jednak nie wykazuje skuteczności, uważają uczeni z Mayo Clinic.

Zioła

Pluskwica groniasta. Zawarte w roślinie fitohormony działają podobnie do hormonów płciowych. Stanowi środek łagodzący dolegliwości związane z menopauzą, efektywnie działa przy problemach ze snem, nastrojach depresyjnych, uderzeniach gorąca.

Czerwona koniczyna. Izoflawony zawarte w roślinie mogą powstrzymywać wypieki u kobiet w czasie menopauzy bez prowadzenia do rozrostu tkanki, pomagają także w utrzymaniu plastyczności i giętkości dużych naczyń krwionośnych.

Dong Quai. Jest pomocny przy różnych dolegliwościach kobiecych. Zawarta w nim kumaryna przyczynia się do rozszerzania naczyń krwionośnych i usprawnia przepływ krwi. Znacząco łagodzi uderzenia gorąca w czasie menopauzy.

Ginkgo Biloba. Wykazuje działanie lecznicze w przypadku zaburzeń hormonalnych, łagodzi objawy menopauzy - uderzenia gorąca, nocne pocenie się, etc.