Grypa: zapobieganie i leczenie

Dlaczego wirus grypy jest niebezpieczny?

Wirusa grypy cechuje niezwykła plastyczność i duża zmienność antygenowa. Co to oznacza?

Wymiana segmentów RNA między różnymi rodzajami wirusa umożliwia powstawanie nowych typów wirusów, nawet w tym samym sezonie zachorowalności. Dlatego też dany rodzaj szczepionki może być skuteczny w jednym okresie, nieskuteczny natomiast w innym. Wymiana materiału genetycznego pomiędzy wirusami ludzkimi i zwierzęcymi grozi powstaniem niebezpiecznych wirusów, zdolnych do zarażania ludzi i zwierząt ( przykładem jest tutaj ptasia grypa) i transmisji z człowieka na człowieka.

Przypadki zachorowań na grypę podlegają obowiązkowi zgłaszania do organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, dalej informacja przepływa do Zakładu Epidemiologii PZH, Krajowego Ośrodka ds. Grypy i wreszcie trafia do międzynarodowych ośrodków referencyjnych WHO. Taka sieć umożliwia monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w kraju i na świecie, śledzenie zmienności wirusa, co z kolei umożliwia opracowywanie szczepionki na nadchodzący sezon epidemiczny. Na grypę najczęściej chorują osoby młode, ale najwyższa śmiertelność dotyczy osób starszych i pacjentów z niedoborami immunologicznymi (pacjentów zakażonych HIV i po przeszczepach).

Jak rozpoznać infekcję?

Coroczny wzrost zachorowań obserwuje się w okresie jesienno-zimowym. Objawy pojawiają się nagle, 1-3 dni po kontakcie z osobą zakażoną. Charakterystyczna jest wysoka gorączka (powyżej 38 stopni), silne, rozlane bóle głowy, bóle mięśni i stawów, brak apetytu, uczucie rozbicia i wyczerpania. Może wystąpić zapalenie spojówek z silnymi bólami mięśni gałki ocznej. Podrażnienie układu oddechowego daje o sobie znać suchym, napadowym kaszlem, bólem gardła, kichaniem i katarem. Sporadycznie zdarzają się krwawienia z nosa, a u dzieci mogą wystąpić nudności i wymioty. Po ustąpieniu gorączki ból gardła i kaszel utrzymują się jeszcze przez 3 - 4 dni, ale uogólnione osłabienie może trwać jeszcze przez 1-2 tygodnie. Zakażeniu wirusem grypy w grupie ogólnie zdrowych dorosłych osób może mieć przebieg objawowy, ale może też przebiegać jedynie z gorączką lub bezobjawowo.